Komisja Europejska podsumowała pierwszy kwartał 2024 r. na rynkach rolnych. Dane te są bardzo pesymistyczne i potwierdzają kryzys w rolnictwie, o którym piszemy od miesięcy. Widać wyraźny spadek ceny produktów rolnych w skupach, ale także spadek kosztów produkcji, w tym spadek cen nawozów i pasz.
Najbardziej spadły ceny zbóż i ceny mleka
Średnio w całej Unii Europejskiej ceny produktów rolnych spadły o 6% w pierwszym kwartale 2024 r. w porównaniu z tym samym kwartałem 2023 r. Jak podaje Komisja Europejska, to co się rzuca w oczy, to gwałtowny spadek średniej ceny zbóż, bo aż o 28%.
Pierwszy kwartał 2024 r. przyniósł także znaczny spadek cen mleka – średnio o 12% w skali całej UE. O około 10% spadły ceny jaj oraz ceny roślin przemysłowych, czyli oleistych, białkowych, tytoniu surowego i buraków cukrowych. Z kolei świeże warzywa staniały o 6%, ale tu uwagę zwraca drastyczny spadek cen pomidorów – aż o 33% mniej niż w analogicznym okresie poprzedniego roku.
Za to było kilka produktów, których cen wzrosły. Spektakularna podwyżka dotyczy ziemniaków (wzrost o 22%) oraz świeżych owoców (wzrost o 20%).
Spadają ceny pasz i nawozów
Komisja Europejska odnotowała także, że w okresie pierwszych trzech miesięcy 2024 r. średnia cena kosztów produkcji w rolnictwie spadła o 11%. Wynika to przede wszystkim ze znacznej obniżki cen nawozów mineralnych, których cena spadła o 31%. Chociaż trzeba także odnotować, że stawki za nawozy są wciąż wyższe niż przed pełnoskalową wojną w Ukrainie.
Znacznie spadły także ceny pasz dla zwierząt, bo o 16%, co wynika z jeszcze większego spadku cen zbóż. Wpływ na to ma także malejący popyt, gdyż w 2023 roku w całej UE spadło pogłowie zwierząt gospodarskich: świń i bydła po 1%, owiec o 3%, a kóz o 5%.
Kryzys najbardziej dotyka rolników z Europy środkowej, w tym z Polski
Z danych przedstawionych przez Komisję Europejską wynika, że najgorsza sytuacja w rolnictwie jest w krajach Europy środkowo-wschodniej. Największe spadki cen rolniczych odnotowano w:
- Węgrzech (-24%),
- Bułgarii (-18%),
- Rumunii (-18%),
- Słowacji (-17%),
- Czechach (-17%)
- i w Polsce (14%).
Także w Estonii i Litwie spadki cen produktów rolnych przekroczyły 10%, a w łotewscy rolnicy musieli liczyć się z obniżką cen rolniczych o 4%.
Natomiast wzrost cen zanotowano w 5 krajach południowej części UE. Największy wzrost nastąpił w Grecji, bo aż +20%, a na Malcie i w Hiszpanii wyniósł po 4%, z kolei w Portugalii i na Cyprze po 1%.
Paweł Mikos
