Rolnicy coraz częściej giną podczas prac w gospodarstwie

7 listopada 2018 roku Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego ogłosiła komunikat o wypadkach przy pracy i chorobach zawodowych rolników odnotowanych w ciągu pierwszych trzech kwartałów 2018 r. Z informacji w nim zawartych można odczytać dwa różne sygnały: z jednej strony zmalała liczba wszystkich wypadków podczas prac wykonywanych w rolnictwie, z drugiej strony wzrosła liczba tych najbardziej tragicznych zdarzeń zakończonych śmiercią rolnika.

Z danych KRUS wynika, że w okresie od 01.01.2018 r. do 30.09.2018 r. zgłoszono do Kasy ponad 11,8 tys. wypadków w rolnictwie, czyli o niecałe 2,4 tys. (17%) mniej niż w analogicznym okresie 2017 roku. Spośród nich, aż 9104 wypadków przy pracy rolniczej zostało uznanych przez KRUS za uzasadnione do wypłacenia odszkodowania.

Niemal połowa z wszystkich zgłoszonych wypadków została zakwalifikowana jako „upadek osób” – było to aż 4394 poszkodowanych. Wśród najczęstszych przyczyn wypadków było także „pochwycenie lub uderzenie przez ruchome części maszyn” – 1102 poszkodowanych (12,1% wypadków) oraz „uderzenie, pogryzienie i przygniecenie przez zwierzęta” – 1036 poszkodowanych (11,4% wypadków).


Fot. PSP Złotów

• Do wypadków często dochodzi, ponieważ rolnicy spieszą się i nie odłączają napędu maszyny, żeby ją naprawić lub chociażby udrożnić

Niestety w ciągu pierwszych trzech kwartałów 2018 roku aż o 26% wzrosła liczba wypadków śmiertelnych, w porównaniu do tego samego okresu ubiegłego roku – z 46 na 58. Choć jest to „zaledwie” 0,64% wszystkich wypadków, to i tak jest ich zdecydowanie zbyt wiele. Najczęściej do wypadków śmiertelnych w rolnictwie dochodziło w:

Najczęstszym powodem wypadków zakończonych zgonem rolnika był „upadek osób” – 17 poszkodowanych, „przejechanie, uderzenie i przygniecenie przez środek transportu w ruchu” – 11 poszkodowanych, „upadek przedmiotu” – 9 poszkodowanych, „pochwycenie i uderzenie przez części ruchome maszyn i urządzeń” – 7 poszkodowanych. W wyniku ,,innych zdarzeń” śmierć poniosło 7 osób pracujących w gospodarstwach rolnych.

KRUS uznał także za zasadne wypłacić odszkodowanie z tytułu uszczerbku na zdrowiu wskutek choroby zawodowej aż dla 237 osób. Najczęstszymi przyczynami chorób zawodowych wśród rolników są choroby zakaźne, w tym głównie borelioza. Ze względu na choroby zakaźne aż 212 (niemal 90%) gospodarzy otrzymało rekompensatę. U 17 rolników stwierdzono choroby układu oddechowego, u 3 przypadki schorzeń nerwów, mięśni itp. wynikających ze sposobu wykonywania pracy, a u 4 choroby skóry.

Gospodarstwo rolne jest miejscem, gdzie bardzo łatwo o wypadek. Dlatego, żeby uniknąć wypadków w gospodarstwie oraz podczas prac rolniczych warto przestrzegać poniższych zasad:

1. wszystkie prace w gospodarstwie powinny być wykonywane przez osoby trzeźwe i wypoczęte, bez zbędnego pośpiechu;
2. wszelkie czynności związane z obsługą maszyny, w tym naprawę czy jej czyszczenie można wykonać dopiero po odłączeniu napędu;
3. każda maszyna rolnicza powinna mieć osłony na przekładniach;
4. dzieci i osoby postronne nie powinny przebywać w strefie pracy maszyn i pojazdów rolniczych (do 50 metrów);
5. dzieci nie mogą kierować i obsługiwać maszyn rolniczych
6. ciągniki powinny być wyposażone w kabinę, a przynajmniej w ramę ochronną zabezpieczającą kierującego podczas wywrócenia pojazdu;
7. zabronione jest przewożenie osób na przyczepach czy na ładunkach objętościowych (np. na snopkach słomy);  
8. pojazdy rolnicze poruszające się po drodze publicznej powinny być odpowiednio oznakowane, tzn. mieć sprawne oświetlenie, trójkąty wyróżniające i tablice ostrzegawcze;
9. podczas prac polowych ciągnikiem lub kombajnem należy wziąć ze sobą sprzęt gaśniczy oraz apteczkę;
10. prace z użyciem środków ochrony roślin powinno wykonywać się przy użyciu np. kombinezonu, rękawic gumowych, masek i gogli;
11. schody powinny mieć poręcze, a otwory w stropach powinny być zabezpieczone balustradą i poręczami;
12. studnie, kanały i zbiorniki powinny być przykryte mocnymi pokrywami; 
13. prace wewnątrz zbiorników można wykonywać jedynie przy asekuracji osób z zewnątrz.

Paweł Mikos
(Fot. PSP Złotów)