W środę, 6 grudnia 2017 r. Sejm przyjął ustawę o rynku mocy, która teraz trafi do Senatu, a później do podpisu prezydenta. Nowe prawo ma wejść w życie od 1 stycznia 2018 roku. Jednak główne koszty tej ustawy zaczniemy odczuwać od 2021 roku.
W założeniu zmiana przepisów ma zapobiec niedoborom mocy wytwórczych. Rząd chce stworzyć ekonomiczne zachęty do budowy nowych jednostek wytwórczych i modernizacji tych, które już działają.
Co to jest rynek mocy?
Czy jest rynek mocy i po co on Polsce?
Zgodnie z założeniami Ministerstwa Energii rynek mocy ma zapobiec sytuacji, gdy w Polsce znowu trzeba będzie ogłosić 20 stopień zasilania lub gdy w ogóle w niektórych regionach kraju zabraknie prądu. Dlatego rząd chce wprowadzić dodatkową opłatę, która ma pozwolić na sfinansowanie modernizacji lub budowy nowych mocy wytwórczych, w tym nowych bloków energetycznych przy elektrowniach.
Każdy zapłaci więcej za energię elektryczną?
Jak to odbije się na przeciętnej rodzinie? Według dużej części ekspertów, jedno gospodarstwo domowe zapłaci o około 10-11 złotych więcej w ciągu miesiąca za rachunek za prąd. Jednak gospodarstwa rolne mogą zapłacić jeszcze więcej. Z kolei poseł PiS, Wojciech Zubkowski, przekonywał w Sejmie, że koszt wprowadzenia rynku mocy dla przeciętnego gospodarstwa domowego nie powinien przekroczyć 2 zł miesięcznie.
O ile wzrosną rachunki za prąd w gospodarstwach rolnych?
Jak podkreśla prof. Zbigniew Karaczun ze Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego (SGGW) i z Koalicji Klimatycznej, obecnie gospodarstwa rolników zużywają więcej energii elektrycznej niż przeciętna rodzina z miasta.
Wynika to chociażby z faktu, że część domostw na wsiach nie ma dostępu do gazu, więc do gotowania czy podgrzewania wody wykorzystywana jest energia elektryczna. Jednak znacznie więcej prądu gospodarstwa rolne zużywają do produkcji rolnej. W zależności od profilu i skali tej produkcji gospodarstwo rolnika może zużywać od 20 do nawet 450% więcej energii elektrycznej niż przeciętne gospodarstwo domowe.
Ile prądu na produkcję rolną zużywają polskie gospodarstwa?
Podczas gdy jedno domostwo w mieście średnio zużywa ok. 1500 kWh, to gospodarstwa rolników mogą potrzebować nawet ponad 22 tys. kWh.
Dla przykładu gospodarstwo rolnika, który hoduje około 40 krów mlecznych - według wyliczeń OZERISE – zużywa niemal 6ooo kWh, z czego jedynie ok. 40% jest przeznaczonych na funkcjonowanie domu, a resztą na produkcję mleka, w tym dojarkę czy schładzalniki do mleka Ok. 7 tys. kWh zużywa gospodarstwo utrzymujące trzodę chlewną o wielkości 150 DJP.
Z tych wyliczeń wynika, że najwięcej prądu zużywają gospodarstwa uprawiające zboża, które później suszą ziarno. 150 ha gospodarstwo ma zapotrzebowanie na ponad 20 000 kWh. Z kolei 30-ha gospodarstwo sadownicze ze względu na chłodnie owoców zużywają do 22 000 kWh.
– Warto zaznaczyć, że udział kosztów energii elektrycznej w kosztach produkcji rolnej jest w Polsce najwyższy w całej Unii Europejskiej, co w oczywisty sposób wpływa na konkurencyjność polskiego rolnictwa. Szacuje się, że koszt energii elektrycznej wynosi średnio około 12% kosztów produkcji rolnej w Polsce – podaje prof. Zbigniew Karaczun.
Wprowadzenie opłaty mocowej może zwiększyć rachunki za prąd w gospodarstwach rolnych o 20%
Według niego, na zwiększenie rachunków za prąd w gospodarstwach rolnych może mieć wpływ także korzystanie przez wielu rolników z co najmniej dwóch liczników energii. Zgodnie z nowym prawem, opłata za rynek mocy będzie kosztem stałym, czyli naliczanym także od każdego licznika.
– Rzeczywiste obciążenie gospodarstw rolnych z tytułu stworzenia rynku mocy będzie nieproporcjonalnie większe niż rodzin mieszkających w miastach. Bowiem im większe zużycie energii, tym więcej zapłacimy w ramach tzw. opłaty mocowej. Można oszacować, że w po wprowadzeniu rynku mocy wzrost cen energii dla rolników wyniesie od 10 do 20% – zauważa Zbigniew Karaczun.
Paweł Mikos
Fot. Koalicja Klimatyczna, pixabay
