Minister rolnictwa Robert Telus spotkał się dziś w Szczecinie z protestującymi rolnikami. Rozmowy dotyczyły trudnej sytuacji na rynku zbóż, ograniczenia importu żywności z Ukrainy i trudnych do spełnienia wymogów Zielonego Ładu.
Od jutra ma być wstrzymany import zboża z Ukrainy. Co z tranzytem?
Szef resortu rolnictwa poinformował, że od jutra import zbóż z Ukrainy do Polski zostanie wstrzymany.
- Jutro będzie podpisane porozumienie z Ukrainą, które wstrzyma wwóz zboża do Polski do lipca. Ukraińskie zboże nie będzie od jutra rozładowywane w Polsce. Co do tranzytu – mam pewne pomysły, jak skutecznie go uszczelnić, ale na razie nie będę ich zdradzał – powiedział minister Telus.
Telus zadeklarował, że wszystkie produkty rolno-spożywcze wjeżdżające do Polski będą mocno kontrolowane, bez względu na tworzące się kolejki na granicy w oczekiwaniu na wynik badania.
Telus: wraz z innymi krajami wystąpię do UE o dopłaty dla poszkodowanych rolników
Rolnicy zaapelowali jednak, by przedłużyć porozumienie zbożowe z Ukrainą także na nowy sezon, bo jeśli od lipca ukraińskie zboże znów wróci na granicę, to problem się powtórzy.
{embed-gallery-1_class}{embed-gallery-1}281160{/embed-gallery-1}{embed-gallery-1}281161{/embed-gallery-1}{embed-gallery-1}281162{/embed-gallery-1}{embed-gallery-1}281163{/embed-gallery-1}{/embed-gallery-1_class}
W odpowiedzi minister rolnictwa poinformował, że jutro spotyka się z ministrami rolnictwa Słowacji, Czechy, Rumunia, Bułgaria, by wspólnie wystąpić do UE w sprawie cła i uruchomienia dopłat dla poszkodowanych rolników.
- Będziemy chcieli ubiegać się o rekompensaty z UE. Mam nadzieje, że UE zrozumie, że kosztów tej wojny nie mogą ponosić rolnicy z krajów przyfrontowych – powiedział Telus.
Telus: myślimy o uruchomieniu tarczy antyryzysowej dla rolników
Jednocześnie zaznaczył, że rząd myśli o uruchomieniu tarczy antyryzysowej, z której będą wypłacane odszkodowania dla polskich rolników w związku z wojną w Ukrainie. Organizacje rolnicze zaapelowały, by było to 1000 zł/ha.
Ruszają dopłaty do zbóż
Minister poinformował też, że od jutra ARiMR będzie przyjmować wnioski o dopłaty do zbóż. Na to wsparcie rząd przeznaczył 600 mln zł. Przypomniał także, że RARS będzie skupował zboże na rezerwy strategiczne.
Telus: mamy możliwość wyeksportowania 1 mln ton zboża w ciągu miesiąca
Ale za najważniejszą kwestię Telus uznał wywóz 3-4 mln ton zboża z Polski do żniw. Ocenia, że miesięcznie z naszego kraju można wytransportować ok. 1 mln ton zboża.
- Szczecin i Świnoujście mogą w ciągu miesiąca wyeksportować 300 tys. ton zboża, a łącznie, wszystkie nasze cztery porty mają możliwość wyeksportowania 1 mln ton zboża w ciągu miesiąca. To daje nam gwarancję, że rolnicy będą mieli gdzie składować zboże w nowym sezonie – poinformował Telus.
Rolnicy i ministerstwo będą razem pracować w grupach roboczych
Obie strony - rządowa i rolnicza uzgodniły, że po dzisiejszych rozmowach będą wspólnie spotykać się w grupach roboczych, gdzie wypracują postulaty. Ich podpisanie nastąpi za dwa tygodnie w Szczecinie w obecności ministra rolnictwa.
"Muszę zrobić 450 zdjęć z wywożenia obornika"
Podczas spotkania rolnicy zwracali uwagę także na inne kwestie, m.in. szkody łowieckie czy konieczność złagodzenia wymogów Zielonego Ładu i ekoschematów.
- Wielu rolników nie złoży wniosków o dopłaty bezpośrednie, bo nie da rady skorzystać z ekoschematów. Trzeba spełnić bardzo wyśrubowane normy. Na przykład ja na swoim gospodarstwie muszę zrobić 450 zdjęć z wywożenia obornika. To jest absurd. W UE i krajach sąsiednich tego nie ma - to są wymysły naszych urzędników. Ale musimy walczyć o zmiany. Nie odpuścimy, dopóki nie załatwimy swoich spraw – mówił Edward Kosmal, wiceprzewodniczący zachodniopomorskiej Solidarności RI.
Rolnicy zgłosili też postulat, by rząd umożliwił im utrzymywanie świń na własny użytek bez konieczności spełniania wymogów bioasekuracji.
- Jest przygotowana ustawa, na mocy której będzie można trzymywać w gospodarstwie do 10 sztuk trzody chlewnej, w tym 1 maciorę - odpowiedział Telus.
Rolnicy: ceny zboża spadną dużo bardziej
Na spotkanie do Szczecina przyjechali też rolnicy z Wielkopolski. Zwrócili uwagę, że transporty zboża z Ukrainy nadal są realizowane.
- Byłem wczoraj w Hrubieszowie, gdzie obserwowałem wagony z kukurydzą. Przywóz nadal trwa i zalewa nasz rynek. Przez ten proceder zboże będzie najtańsze od 15 lat, choć wyprodukowane na nawozie najdroższym w historii. Powinniśmy cały nasz rząd zapakować w te wagony, co przyjeżdża nimi zboże, i odesłać na Ukrainę – powiedział rolnik z Wielkopolski.
Edward Kosmal dodał, że import ukraińskiej żywności zaszkodzi polskim rolnikom jeszcze bardziej niż obecnie.
- My wysyłamy Ukraińcom na Święta jedzenie, a pociągami wjeżdża do nas ich mąka, miody, zboże czy drób. Do tej pory przyjechało 45 tys. ton kurczaków, 3500 ton jajek, a zboża nie wiadomo ile. Ja się pytam - kto to wywiezie? Przecież to oznacza tylko jedno: ceny zboża spadną dużo bardziej. Niekorzystnie się to odbije na nas.
POSTULATY ROLNIKÓW z Zachodniopomorskiej NSZZ Solidarność
Dziś rano rolnicy na swoim profilu na Facebook‘u opublikowali listę postulatów. Oto one:
TARCZA ANTYKRYZYSOWA DLA GOSPODARSTW RODZINNYCH
Zgodnie z ustawą o kształtowaniu ustroju rolnego gospodarstwa rodzinne w Polsce nie przekraczają 300 ha. Takie gospodarstwa powinny otrzymywać pomoc w związku z kryzysem energetycznym wywołanym wojną. Dlatego żądamy:
- dopłaty 1000 złotych do hektara,
- możliwości uzyskania kredytów preferencyjnych na odtworzenie potencjału produkcji rolnej (maksymalne oprocentowanie: 2 proc.),
- opracowanie i wdrożenie programu oddłużeniowego (m.in. przedłużenie spłat z tytułu zakupu nieruchomości rolnych w KOWR, dostępność kredytów na odtworzenie potencjału produkcji rolnej przez gospodarstwa rodzinne w trudnej sytuacji finansowej przy poręczeniu przez BGK).
GOSPODAROWANIE ZASOBEM WŁASNOŚCI ROLNEJ SKARBU PAŃSTWA
- żądamy unieważnienia umowy dzierżawy ze spółką w Babinku, anulowania zarządzenia nr 74/2022/Z KOWR,
- w zarządzeniu nr 105/2020/Z żądamy wydłużenia okresu trwania dzierżawy do 25 lat,
- określenia zasad wyłączenia gruntów rolnych przez KOWR z tytułu kończących się umów dzierżawy dla gospodarstw rodzinnych,
- zmiana naliczania czynszów dzierżawy przez KOWR (rozwiązanie podobne jak naliczanie podatku rolnego – średnia z 11 kwartałów i wydłużenie spłaty rat za ziemię do 25 lat).
OBRÓT PRODUKTAMI ROLNO-SPOŻYWCZYMI Z UKRAINY
- żądamy upublicznienia wykazu podmiotów importujących zboże z Ukrainy,
- ustalenia kontyngentów towarów rolno-spożywczych w wymianie handlowej z Ukrainą,
- usuwania negatywnych skutków niekontrolowanego importu zbóż, kukurydzy i rzepaku, jaj, drobiu, olejów itp. z Ukrainy.
RYNKI KRAJOWE - ZBOŻA, KUKURYDZA I RZEPAK
- Żądamy uporządkowania krajowych rynków rolnych związanych ze zbożami, kukurydzą i rzepakiem. Na czas uregulowania sytuacji na rynkach wewnętrznych powinien zostać wprowadzony całkowity zakaz importu zbóż z Ukrainy, w tym zakaz transportu przez polskie porty. Rolnictwo ukraińskie powinno mieć wyznaczony okres przedakcesyjny na dostosowanie produkcji do standardów obowiązujących w UE. Oczekujemy wprowadzenia kaucji lub innej formy formy zabezpieczenia finansowego dla firm zajmujących się tranzytem zbóż przez Polskę.
ZIELONY ŁAD
Domagamy się zawieszenia tzw. ZIELONEGO ŁADU. Unia Europejska, poprzez nieprawidłowo określone cele w ramach polityki klimatycznej, pogarsza konkurencyjność gospodarstw rodzinnych w Europie. W naszej ocenie środki finansowe przeznaczone na ekoschematy powinny zostać rozdysponowana proporcjonalnie do złożonych wniosków (hektary).
KRAJOWA GRUPA SPOŻYWCZA
- PORT AGRO – współpraca Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa, Krajowej Grupy Spożywczej, Grupy Azoty oraz Orlenu z Zarządem Morskich Portów Szczecin i Świnoujście SA na rzecz utworzenia agroportu (od strategii, poprzez współpracę z firmami przeładunkowymi po terminale KGS).
- SPRZEDAŻ NAWOZÓW w ramach umowy komisu. Zacieśnienie współpracy pomiędzy Krajową Grupą Spożywczą a Grupą Azoty.
KOMPETENCJE IJHARS
Żądamy rozszerzenia kompetencji Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych (IJHARS) w sposób umożliwiający kontrole podmiotów skupowych płodów rolnych.
ZARZĄDZANIE RYZYKIEM W ROLNICTWIE
- zmiana modelu szacowania strat w rolnictwie,
- przywrócenie komisji klęskowych przy określaniu strat spowodowanych suszą oraz deszczami nawalnymi (rezygnacja z aplikacji),
- rozdzielenie produkcji roślinnej i zwierzęcej przy szacowaniu strat.
PALIWO ROLNICZE
Postulujemy wprowadzenie specjalnego paliwa rolniczego na wzór krajów UE (Niemcy, Francja). Paliwo rolnicze byłoby sprzedawane na preferencyjnych warunkach i wykorzystywane w gospodarstwach. Obecne rozwiązanie polegające na zwrocie podatku akcyzowego jest niewystarczające z uwagi na przyjęte limity oraz ceny oleju napędowego na rynku. Rozwiązanie wymaga wypracowania regulacji prawnych, finansowania oraz systemu dystrybucji. Postulat systemowy zgłaszany, między innymi, przez NSZZ "Solidarność" oraz samorząd rolniczy.
PLAN ODBUDOWY HODOWLI W POLSCE
- kredyty na inwestycje oraz kredyty na odtworzenie produkcji,
- prawo budowlane oraz ustawa zagrodowa,
- udział hodowców w przetwórstwie i handlu,
- łatwiejszy dostęp do programów pomocowych na inwestycje,
odbudowa stada podstawowego,
- wspieranie hodowli przyzagrodowej.
ROLNICZY FUNDUSZ GWARANCYJNY
Oczekujemy wprowadzenia funduszu gwarantującego wypłacalność transakcji w obrocie płodami rolnymi, działającego na zasadzie asekuracji, złożonego wyłącznie ze składek podmiotów gospodarczych, odprowadzanych w wysokości określonej wysokości procentowej transakcji kupna. Fundusz spełniałby rolę w rolnictwie na zasadzie tożsamej z rolą funduszy gwarancyjnych w bankach lub turystyce. Fundusz powinien mieć uprawnienia inspekcyjne i prewencyjne pozwalające aktywnie sprawdzać wiarygodność podmiotów skupowych i eliminować lub przynajmniej ostrzegać przed ryzykiem transakcji z nieuczciwymi przedsiębiorcami. Fundusz miałby być także wyposażony w możliwość skupowania od rolników ich wierzytelności tak aby mieć prawa dochodzenia i w maksymalny sposób odzyskania środków od niewypłacalnych podmiotów.
Postulaty zgłaszany, od wielu lat, przez NSZZ Rolników Indywidualnych „Solidarność”.
{embed-gallery-1_class}{embed-gallery-1}281160{/embed-gallery-1}{embed-gallery-1}281161{/embed-gallery-1}{embed-gallery-1}281162{/embed-gallery-1}{embed-gallery-1}281163{/embed-gallery-1}{/embed-gallery-1_class}
OCHRONA PRZYRODY
Utworzenie funduszu na rzecz wypłacania odszkodowania z tytułu strat spowodowanych przez gatunki chronione. Postulat od lat zgłaszany przez Zachodniopomorską Izbę Rolniczą.
Kamila Szałaj, fot. Ł. Siara
