Kościół ma najwięcej gruntów, ale nie wszystkie to ziemie rolnicze
Posiadanie ziemi rolnej to coraz bardziej intratna lokata kapitału, ale nie tylko. Pomysły na jej gromadzenie są różne, od tradycyjnych, związanych z zarabianiem na prowadzeniu działalności rolniczej – tutaj przodują potężne farmy rodzinne w Australii, farma mleczna w Chinach czy potentaci z Rosji – po koncepcję stworzenia idealnego rolnictwa, pod przykrywką której skupuje grunty rolne w USA twórca Microsoftu Bill Gates. Przy takich gigantach najwięksi polscy latyfundyści to pchełki.
Największe gospodarstwa rolne są w Australii i w Chinach
Na liście stu prywatnych właścicieli ziemskich na świecie, stworzonej głównie na bazie raportu Land Report 100 z 2020 roku, najwięcej pozycji zajmują właściciele farm w Australii. Otwiera ją najbogatsza obywatelka Australii, magnat górniczy Gina Rinehart. Posiada ona łącznie około 10 mln ha. Na części z nich, około 2 mln ha, prowadzona jest hodowla bydła ras wagyu.
Z kolei największe gospodarstwo rolne na świecie o powierzchni 9,1 mln ha znajduje się w Chinach. Jest nim farma mleczna Mudanjiang City Mega Farm, która należy do chińskiego Zhongding Dairy Farming i rosyjskiego Severny Bur. To gospodarstwo rolne wielkości Portugalii utrzymuje 100 tys. krów, które produkują 800 mln litrów mleka rocznie, i zaopatruje rynek rosyjski.
Australian Agricultural Company (najstarsza firma w Australii), której głównym udziałowcem jest Brytyjczyk – potentat Joe Lewis, ma 6,4 mln ha. Farma utrzymuje stado bydła liczące 400 tys. sztuk, specjalizuje się w rasach wagyu.
Kolejnym australijskim gigantem jest North Australian Pastoral Company. Ta prywatna firma ma 6,1 mln ha i podobnie jak poprzednia, zajmuje się m.in. hodowlą bydła mięsnego.
Nieco mniej, tj. 5,3 mln ha, należy do Handbury Group. Takich zarówno rodzinnych farm bydła mięsnego z tradycjami, jak i przejętych przez lokalnych inwestorów z branży medialnej, bankowej oraz z Chin czy Wielkiej Brytanii, jest w Australii całkiem sporo.
Listę australijskich potentatów ziemskich z lokatą 94. w rankingu Land Report zamyka farma należąca do rodziny Bellów, która na powierzchni ponad 225,4 tys. ha specjalizuje się w produkcji owiec rasy merynos.
Twórca CNN również zajął się rolnictwem
Dopiero 35. miejsce w prezentowanym rankingu zajmują posiadacze ze starego kontynentu. I to bynajmniej nie z Zachodu, ale ze Wschodu. Są to bracia Viktor i Aleksander Linnikowie, właściciele wiodącego rosyjskiego producenta i eksportera mięsa, firmy Miratorg. Według danych Large Scale Agriculture, firma kontroluje ponad milion hektarów w całym kraju i tym samym zajmuje pierwsze miejsce na liście największych właścicieli ziemskich w Rosji.
Z kolei 41. pozycję zajmuje KazExportAstyk Holding z 1 mln ha, firma działająca na pograniczu Europy Wschodniej i Azji Środkowej, największy na świecie producent siemienia lnianego. Firma jest własnością kazachstańskiego lekarza Ruslana Moldabekowa oraz Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju (EBOiR), który kredytował niektóre inwestycje Moldabekowa.
Numer 45. na liście Land Raport również należy do Rosjanina. Jest nim Igor Hudokormow, właściciel "Prodimeksu" (w tym cukrowni), który jest uważany za największego prywatnego właściciela ziemskiego w kraju. Khudokormow posiada łącznie z długoterminowymi dzierżawami "Prodimeksu" ponad 892 tys. ha. Na gruntach, które są własnością potentata, znajdują się też szklarnie.
Nieco mniej ziemi niż Hudokormow, tj. prawie 810 tys. ha, posiada amerykański miliarder Ted Turner (53. miejsce na liście Land Raport), założyciel CNN (amerykańska stacja telewizyjna). Ten potentat medialny ma największe na świecie prywatne stado bizonów, które liczy 45 tys. zwierząt.
Ponad 700 tys. ha zarządza kazachskie przedsiębiorstwo Agrocenter Astana (57. miejsce na liście Land Raport). Ten moloch zbożowy obejmuje łącznie 27 megafarm w Kazachstanie, a także kilka dużych elewatorów zbożowych i piekarni.
Imperium byłego ministra rolnictwa Tkaczowa
Na 58. miejscu pojawia się znowu nazwisko rosyjskie. Chodzi o rodzinę byłego ministra rolnictwa Aleksandra Tkaczowa. Ta rodzinna firma ma 660 tys. ha w najdroższych regionach kraju (Terytoria Krasnodarskie i Stawropolskie oraz Obwód Rostowski) o łącznej wartości 88,6 mld rubli. Latyfundium ma 29 gospodarstw rolnych i ponad 700 markowych punktów sprzedaży detalicznej. Eksport obejmuje drób, zboża, cukier i melasę. Produkty rolne wyjeżdżają do Chin, Libii, Iranu, krajów WNP oraz na Bliski Wschód i do Turcji. Agrocomplex jest największym producentem zbóż w północno-kaukaskim okręgu federalnym. Roczna wielkość zbiorów zbóż to 1,8 mln ton. Powierzchnia wysiewu buraków cukrowych i soi to ponad 40 tys. ha. Gospodarstwo zajmuje drugie miejsce w Rosji w produkcji mleka krowiego, piąte w produkcji cukru i szóste w mięsie. W 2020 roku ruszyła przetwórnia soi produkująca do 100 tys. ton pasz rocznie. Kompleks ma też sady i pola warzywne oraz kilka kilometrów szklarni. Sam Aleksander Tkaczow, zanim został biznesmenem, był dyrektorem jednego z kołchozów wchodzącego obecnie w skład rodzinnego imperium. W 1993 roku przeprowadził prywatyzację, czyli przejął ziemie na własność swoją i rodziny, a potem różnymi sposobami dokupywał i powiększał latyfundium.
Poczytne 60. miejsce zajmuje przedsiębiorstwo zlokalizowane również w Rosji, ale tym razem należące do Niemca Stefana Duerra. EkoNiva-APK Holdings zajmuje ponad 630 tys. ha. Jest jedną z wiodących firm tego typu w Rosji. Podstawowa działalność holdingu to hodowla bydła mlecznego. Gospodarstwo utrzymuje 112 tys. krów mlecznych o średniej rocznej wydajności powyżej 8 tys. litrów, dziennie produkuje około 3,2 mln litrów mleka. Jest ono dystrybuowane zarówno w Rosji, jak i do Europy. Duerr był łącznikiem między parlamentarzystami niemieckimi i rosyjskimi, jeśli chodzi o stosunki rolnicze między oboma krajami.
Olejarz, słodziarz i drobiarz
Na liście stu najpotężniejszych właścicieli gruntów rolnych na świecie jest również Andriy Verevskyi, przedsiębiorca zbożowy z Ukrainy, który jest głównym udziałowcem i założycielem giganta rolniczego Kernel. Firma ma 514 tys. ha i jest największym gospodarstwem rolnym w kraju i jednym z czołowych światowych producentów oleju słonecznikowego.
Dwie pozycje dalej uplasował się ukraiński biznesmen Oleg Bakhmatyuk, który jest właścicielem 100% UkrLandFarming, jednego z największych przedsiębiorstw rolnych we wschodniej Europie. Firma ma około 500 tys. ha bardzo żyznych gruntów. Inne źródła podają, iż UkrLandFarming ma łącznie 670 tys. ha, a 5% udziałów ma firma Cargill, a z kolei Holding Glencore International kontroluje za pośrednictwem zależnej spółki 80 tys. ha.
W rankingu Land Raport, poza wymienionymi, jeszcze 7 poczytnych miejsc zajmują posiadacze ziemscy z Rosji. Wśród nich jest np. biznesmen Kirill Minovalov, jeden z najbogatszych ludzi w Rosji, do którego należy firma Avangard-Agro (448 tys. ha), jeden z największych na świecie producentów słodu. Firma prowadzi cztery słodownie w Rosji i w Niemczech. Z kolei Viktor Nauruzov stoi na czele Resource Group of Companies (320 tys. ha), która została założona w 2003 roku i stała się największym eksporterem drobiu w Rosji. Oprócz hodowli kurczaków Resource od 2011 roku zajmuje się też produkcją roślinną.
Farmer Bill Gates nie znalazł się w rankingu – dlaczego?
Wśród wymienionych największych potentatów ziemskich nie znalazło się nazwisko Billa Gatesa, choć The Land Raport nadał mu tytuł "farmer Bill". Nie zrobił tego jednak bezpodstawnie. Ten jeden z najbogatszych ludzi na świecie jest wraz z żoną Melindą największym prywatnym posiadaczem gruntów rolnych w USA. W sumie firma Gatesa jest właścicielem około 100 tys. ha ziemi uprawnej w 18 stanach. Jego największe gospodarstwa znajdują się w Luizjanie (28 tys. ha), Arkansas (19 tys. ha) i Nebrasce (8 tys. ha). Według badań The Land Report, grunty te są w posiadaniu bezpośrednim Gatesów i za pośrednictwem firmy inwestycyjnej Cascade Investments. Jak wskazuje Forbes, nie jest do końca jasne, w jaki sposób wykorzystywane są pola uprawne Gatesa. Istnieją jednak przesłanki, że ziemia może być użytkowana w sposób zgodny z wartościami fundacji. Cottonwood Ag Management, spółka zależna Cascade, jest członkiem Leading Harvest, organizacji non profit, która promuje standardy zrównoważonego rolnictwa, tj. ochronę upraw, gleby i zasobów wodnych.
Kontrolowana przez Gatesa Cascade Investment jest również udziałowcem firm produkujących białko roślinne Beyond Meat i Impossible Foods, a także producenta maszyn rolniczych John Deere. Największe przejęcie gruntów rolnych przez firmę Gatesa miało miejsce w 2017 roku, kiedy Cascade Investment nabył 61 nieruchomości rolniczych od kanadyjskiej firmy inwestycyjnej za kwotę 500 mln dolarów.
Ponadto, poprzez prywatną Fundację Billa i Melindy Gatesów Gates angażuje się w wiele start-upów rolniczych, takich jak np. firma zajmująca się ochroną upraw AgBiome. Bill Gates kieruje również Breakthrough Energy Ventures (BEV), funduszem skupiającym się na rozwiązaniach dotyczących zmian klimatycznych, w skład którego wchodzą również liczni miliarderzy z branży technologicznej.
Magdalena Szymańska
Fot. Pixabay
Dzięki, że przeczytałeś cały artykuł i że jesteś z nami.
Jeśli chcesz dostawać najciekawsze wiadomości rolnicze zapisz się na newsletter TPR już teraz!
