Modernizacja polskiego rolnictwa zwolniła
Jak informuje raport WEI, ostatnie 10 lat nie było w Polsce czasem rozwoju rolnictwa. Wręcz przeciwnie, tempo modernizacji spadło. To zaś pociągnęło za sobą spadek wydajności gospodarstw rolnych. Prawie 90% gospodarstw nie ma wystarczających dochodów, by zaspokoić potrzeby rodzin rolników. W tej sytuacji trudno mówić o oszczędnościach, które można byłoby przeznaczyć na unowocześnianie i rozwój gospodarstw.
Nowoczesne gospodarstwa, młodzi gospodarze
Obraz polskiego rolnictwa nie jest katastrofalny. Około 60% ogółu gruntów rolnych należy bowiem do gospodarstw, których właściciele stawiają na rozwój i technologię. Są to najczęściej młodzi rolnicy, wykształceni i nowocześni, dążący także do powiększania swoich areałów. Choć brzmi to obiecująco, sytuacja nie jest łatwa także dla tych młodych, dynamicznych gospodarzy. Są oni ekonomicznie słabsi niż podobni do nich przedsiębiorcy z krajów Unii Europejskiej.
Rządzący zaniedbali polskie rolnictwo. Za wschodnią granicą rośnie groźny konkurent
Odpowiedzialność za obecną sytuację rolnictwa w Polsce w dużej mierze spoczywa na rządzących. Przez lata nawarstwiły się zaniedbania w zakresie melioracji oraz wapnowania gleby. Pomoc publiczna, choć bez wątpienia wartościowa, jest według WEI “źle skalibrowana i nieuwzględniająca regionalnego zróżnicowania polskiego rolnictwa”. Do tego dochodzą jeszcze restrykcje w zakresie regulacji obrotu ziemią.
Efektem jest rolnictwo nieprzystosowane do trzeciej dekady XXI wieku i do dalszego rozwoju. Co więcej, gdy przez lata patrzyliśmy w kierunku krajów UE, za wschodnią granicą wyrósł nam konkurent. Wzrasta bowiem produktywność i potencjał eksportowy rolnictwa na Ukrainie, zdominowanego przez duże kombinaty rolne.
Jak uratować polskie rolnictwo?
Według WEI, Polska powinna teraz podjąć ogromne wyzwanie, jakim jest opracowanie i realizacja strategii na rzecz modernizacji rolnictwa. Wymaga to ponadpartynej współpracy i porzucenia dotychczasowej niechęci do zmian, także tych radykalnych. Celem powinno być wspieranie gospodarstw rozwojowych, by polscy rolnicy mogli konkurować z tymi z krajów UE. To do nich powinny trafiać środki, które państwo deklaruje na pomoc dla rolników. Małe gospodarstwa, które są niewystarczającymi źródłami dochodów dla swoich właścicieli i ich rodzin, WEI sugeruje objąć programami wsparcia o charakterze socjalnym.
Bez zmian nie wdrożymy Zielonego Ładu
Zaproponowane zmiany są według WEI potrzebne, bowiem stoimy wobec konieczności dostosowania się do wymogów Europejskiego Zielonego Ładu. Dążenie do bardziej ekologicznego rolnictwa pociągnie za sobą także zmiany technologiczne. By udało się je z sukcesem wprowadzić, nieuniknione są zmiany na poziomie krajowym.
Zuzanna Ćwiklińska, fot. HarvEast Holding Ukraina
