Zmiana czasu 2022 – kiedy i jak przestawimy zegarki?
Zmiana czasu na letni tradycyjnie w Unii Europejskiej wyznaczona jest na ostatnią niedzielę marca. Nie inaczej jest w tym roku. Zegarki przestawimy w nocy z soboty na niedzielę z 26 na 27 marca. Przy zmianie czasu na letni mamy do czynienia z przesuwaniem wskazówek o godzinę do przodu: z 2 na 3 w nocy. Spać będziemy więc o godzinę krócej.
Do czasu zimowego ponownie wrócimy w ostatnią niedzielę października 2022.
Jak zmiana czasu wpływa na ludzi?
Wiele osób nie lubi corocznego przestawiania zegarków. Z przeprowadzonego w 2019 roku badania CBOS wynikało, że blisko 80% Polaków jest przeciwnych zmianom czasu. Naukowcy doszli do wniosku, że zmiany te są jednym z wielu czynników zewnętrznych, które wpływają na jakość ludzkiego życia.
Zmiana czasu najbardziej dotyka te osoby, które mają problemy ze snem lub zaburzony rytm okołodobowy. Co ciekawe, wywołuje ona podobne doświadczenia, jak zmiana strefy czasowej podczas podróży. Organizm potrzebuje czasu na dostosowanie się. Mogą wówczas wystąpić takie dolegliwości, jak brak apetytu, nadmierna senność, problemy żołądkowe, dezorientacja, problemy z koncentracją, rozdrażnienie i ogólne pogorszenie samopoczucia. Takie stany mogą utrzymywać się około tygodnia.
Choć czas zmieniamy tylko o godzinę, dla naszego zegara biologicznego ma to ogromne znaczenie. Inna będzie pora, o której wstajemy, jemy posiłki. Pociąga to za sobą nawet zmiany w gospodarce hormonalnej – przestawienie rytmu dobowego wpływa na wydzielanie hormonów w rytmie dobowym - kortyzolu i melatoniny, które regulują między innymi sen i pobudkę.
Czy da się wyregulować organizm?
Można próbować “oszukiwać” zmianę czasu, dając organizmowi szansę na stopniowe przyzwyczajenie się do nowego rytmu dobowego. Kluczem jest nie gwałtowny przeskok, ale łagodne dostosowywanie się do zmienionego zegara: początkowo należy w miarę możliwości trzymać się poprzedniego układu dnia, kłaść spać i wstawać według poprzedniego czasu. Każdego dnia jednak trzeba przesuwać te czynności o kilkanaście minut. Wówczas w ciągu mniej więcej tygodnia organizm powinien się wyregulować.
Jak na zmianę czasu zareagują zwierzęta?
Zwierzęta, podobnie jak ludzie, funkcjonują według schematów. Wyczuwają, kiedy nadchodzi pora codziennych rutynowych czynności, takich jak np. udój czy karmienie. One także dostrzegą więc zmianę czasu, jeśli gospodarz będzie sztywno trzymał się zegara.
Choć zjawisko to nie powinno wywołać u zwierząt poważnych konsekwencji, mogą być rozdrażnione, a w przypadku krów może dojść do krótkotrwałego spadku wydajności mlecznej nawet o 5%. Dlatego, podobnie jak w przypadku dostosowywania ludzkiego organizmu, warto zadbać o to, by nie szokować bydła gwałtowną zmianą. Lepiej przesuwać standardowe pory dojenia czy karmienia o kilkanaście minut codziennie, choć w przypadku bardzo dużych gospodarstw, organizacyjnie takie stopniowanie będzie trudne do przeprowadzenia.
Kiedy ostatni raz przestawimy zegarki?
Nie tylko Polacy nie są zwolennikami dwukrotnego przestawiania zegarów w ciągu roku. W Unii Europejskiej kilka lat temu toczyła się dyskusja na temat tego, czy warto porzucić ten zwyczaj. W marcu 2019 r. Parlament Europejski opowiedział się za zniesieniem zmiany. Zmiana czasu w marcu 2021 miała być ostatnią dla krajów, które wybrałyby na stałe czas letni. Jednak nie wszystkie państwa poparły to stanowisko.
Dalszą dyskusję przerwał wybuch pandemii koronawirusa w marcu 2020. Działania zawieszono, a ponieważ wprowadzająca obowiązek zmiany czasu dyrektywa unijna obecnie obowiązuje bezterminowo, póki UE nie podejmie tematu, będziemy musieli przestawiać zegarki w marcu i w październiku.
Zuzanna Ćwiklińska
fot. Pixabay
