Jak wykorzystać fundusz sołecki na rozwój wsi? Poznaj najlepsze pomysły

– Bardzo się cieszę, że spotykamy się akurat w Koninie (...). To miejsce jest bardzo związane z sołtysami, z ruchem sołtysów. Ale też z funduszem sołeckim, bo przecież pomysł ten narodził się w pobliskiej Kłodawie. Tutaj też odbył się pierwszy konkurs „Fundusz sołecki – najlepsza inicjatywa”. Większość z państwa myśli pewnie, że to czwarta edycja. To czwarta, ale ogólnopolska. A my, lokalnie, zaczęliśmy wcześniej – mówił, rozpoczynając galę, Ireneusz Niewiarowski, prezes Krajowego Stowarzyszenia Sołtysów i były senator.

Pierwsza edycja konkursu odbyła się w 2011

Przytoczył historię powstania stowarzyszenia niemal 30 lat temu i dodał, że to pierwsza sołtysia organizacja w ponad 800-letniej historii istnienia instytucji sołtysa. I że największym osiągnięciem stowarzyszenia i środowisk działających na rzecz sołtysów była ustawa o funduszu sołeckim.

– Fundusz daje pewne możliwości, ale też pokazuje, w jaki sposób jest realizowana władza w gminie. W tej chwili 69% gmin ma fundusz. W ostatnich latach ten odsetek spadł z 73%. Ale fundusz się przyjął i nie zginie – podkreślał Ireneusz Niewiarowski.

Pierwsza edycja konkursu odbyła się w 2011 roku. Obejmowała, podobnie jak druga, wyłącznie region koniński. Trzecia objęła już całe województwo wielkopolskie, ale jednocześnie w tym samym roku konkurs odbył się także na Opolszczyźnie. Przez kilka kolejnych lat konkursy na najlepiej wykorzystany fundusz sołecki odbywały się w tych dwóch województwach. Pierwszą ogólnopolską edycję stowarzyszenie przeprowadziło w 2018 roku. Konkurs ogólnopolski odbywa się najpierw na poziomie województw, w których wyłania się najciekawsze inicjatywy.

• Laureaci i wyróżnieni w czwartej edycji konkursu „Fundusz sołecki – najlepsza inicjatywa”

Aplikacja "Najciekawsze na wsi" 

Zanim ogłoszono zwycięzców tegorocznej edycji, na scenie wystąpiła prof. Sylwia Staszewska z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu z wykładem pod tytułem „Smart działania mieszkańców obszarów wiejskich”. Zwracała uwagę na różnorodność podejść smart na polskiej wsi, posługując się wieloma przykładami. Podkreślała, że działania smart odbywają się często w wyniku oddolnych działań mieszkańców, których jednoczy potrzeba zmiany otoczenia, ale też ogromną rolę odgrywa współpraca z samorządem. Podejście smart to nie tylko lampy solarne czy pompy ciepła, ale też aplikacje, które pozwalają turystom sprawnie odwiedzać ciekawe zakątki w gminie. Wątek aplikacji znalazł kontynuację w krótkim, aranżowanym ad hoc wystąpieniu Marka Chmielewskiego, wójta gminy Dzierżoniów i przewodniczącego Polskiej Sieci Odnowy i Rozwoju Wsi. Wójt zareklamował świeży produkt stowarzyszenia PSORW, jakim jest aplikacja „Najciekawsze na wsi” służąca reklamowaniu ciekawych wiosek, miejsc, zakątków. Aby się w niej znaleźć, trzeba spełnić nie najłatwiejsze kryteria, ale Marek Chmielewski przekonywał, że każda wieś w Polsce ma coś zaskakującego do pokazania turystom.

• Ireneusz Niewiarowski przytaczał historię Krajowego Stowarzyszenia Sołtysów i konkursu na najlepiej wykorzystany fundusz sołeck

Fundusz dobrze wykorzystany

Po fascynującym występie zespołu Top Dance z Młodzieżowego Domu Kultury w Koninie przyszedł czas na kulminację, czyli wręczenie nagród. Zaczęto od wyróżnień, wśród których znalazły się: sołectwo Brzeziny w gminie Szydłów w Świętokrzyskiem za projekt „Adaptacja sklepu GS na siedzibę koła gospodyń wiejskich”, a także sołectwo Skowronów w gminie Janów w Śląskiem za projekt „Zakup domku wolnostojącego dla mieszkańców Skowronowa”.

Laureatem trzeciego miejsca zostało sołectwo Żelisławie w gminie Czaplinek w Zachodniopomorskiem za projekt „Rekreacyjna przystań w Żelisławiu”. Przystań nagrodzono czekiem na 4500 zł. Drugie miejsce przyznano sołectwu Sadłóg w gminie Topólka w Kujawsko-Pomorskiem za projekt „Bezpieczna świetlica”. W ręce przedstawicieli sołectwa także powędrował czek na kwotę 4500 zł. Zwycięzcą konkursu zostało sołectwo Karski w gminie Ostrów Wielkopolski w Wielkopolskiem za projekt „Wiśniowy zakątek – centrum rekreacji i wypoczynku w Karskach”. Laureaci pierwszego miejsca otrzymali czek na kwotę 7500 zł, a także list gratulacyjny i nagrodę finansową w wysokości 1000 zł ufundowaną przez Krzysztofa Grabowskiego, wicemarszałka województwa wielkopolskiego.

Podczas gali uhonorowano dyplomami i czekami na 1000 zł także projekty z pozostałych województw. W Dolnośląskiem wygrało Owiesno w gminie Dzierżoniów za „Zamkową przystań – przystań dla radości i aktywności”, w Lubelskiem – Ułęż za „Upiększenie centrum Ułęża”, w Lubuskiem – Janczewo za „W poszukiwaniu włas­nej tożsamości – śladami egipskiej księżniczki z Janczewa”, w Łódzkiem – Wolbórz za budowę wiaty z miejscem na ognisko, w Małopolsce – wieś Piorunka za przystosowanie pomieszczeń na potrzeby m.in. oddziału przedszkolnego, w Mazowieckiem – Jastrzębiec za panele foto­woltaiczne na świetlicy wiejskiej, w Opolskiem – Wawelno za wieloletnią modernizację obiektu sportowo-rekreacyjno-wypoczynkowego i kulturalnego, w Podkarpackiem – Antoniki za integrację i aktywizację mieszkańców, w Podlaskiem – Pieńczykowo za zagospodarowanie działki gminnej, w Pomorskiem – Kierzkowo za wiatę drewnianą, a w Warmińsko-Mazurskiem – Żabiny za zagospodarowanie terenu wokół jeziora i budowę deptaka z oświetleniem i przyległą infrastrukturą.

Wszystkim finalistom gratulujemy, a o projektach wyróżnionych i laureatów będziemy pisać na łamach „Tygodnika” już wkrótce.

• Pierwsze miejsce zajęło sołectwo Karski za projekt „Wiśniowy zakątek – centrum rekreacji i wypoczynku w Karskach".

Karolina Kasperek

Oprac. Natalia Marciniak-Musiał na podstawie artykułu Karoliny Kasperek pt. Korzystaj z funduszu, by dodać wsi animuszu!, który ukazał się w Tygodniku Poradniku Rolniczym 44/2021 na str. 53. Jeśli chcesz czytać więcej podobnych artykułów, już dziś wykup dostęp do wszystkich treści na TPR: Zamów prenumeratę.

Zdjęcia: Anna Małkowicz, Karolina Kasperek