Jego promienie mogą nie tylko przestać nam służyć, ale nawet bardzo szkodzić, jeśli zażywamy pewne leki czy suplementy.
Czym charakteryzuje się fotoczułość ?
Niektóre z leków zawierają składniki, które wywołują tak zwaną fotoczułość, czyli chemicznie wywołaną nadwrażliwość skóry na działanie słońca. Fotoczułość może skutkować objawami tożsamymi z oparzeniem słonecznym, a także wysypką i innymi zmianami. Może ona pojawić się w wyniku spożycia leku z fotouczulającymi składnikami, ale też wskutek nałożenia go na skórę albo wstrzyknięcia.
Istnieją dwa rodzaje fotoczułości. Pierwszy to fotoalergia zwana też fotouczuleniem. To reakcja alergiczna skóry po kontakcie z promieniami słonecznymi. Nie zawsze pojawia się natychmiast. Często dopiero kilka dni po ekspozycji na słońce.
Dużo częstsza jednak jest tak zwana fototoksyczność, czyli reakcja skóry pojawiająca się w ciągu kilku godzin od momentu wystawienia się na słońce. Oba rodzaje fotoczułości wynikają z poddania skóry działaniu promieni ultrafioletowych, i to nie tylko tych naturalnych, ale także tych sztucznego pochodzenia, jak choćby w solariach.
Antybiotyki i leki na alergię
Jakie leki sprawiają, że możemy być wrażliwsi na słońce? Przede wszystkim antybiotyki, a wśród nich – cyprofloksacyna, doksycyklina, lewofloksacyna, ofloksacyna, tetracyklina oraz trimetoprim. Jeśli zażywamy antybiotyki lub podajemy je dziecku, sprawdźmy na opakowaniu, co jest substancją czynną. Nie zawsze pojawi się ona w samej nazwie leku.
Ostrożni muszą być wszyscy stosujący preparaty przeciwgrzybicze, takie jak flucytozyna, gryzeofulwina i worykonazol.
Bardzo powszechnie przyjmowanymi dziś lekami są preparaty przeciwhistaminowe, czyli te do walki z alergiami. Ich użytkownicy powinni uważać na słońce, zwłaszcza jeśli przyjmują cetyryzynę, loratadynę, prometazynę, difenhydraminę i cyproheptadynę.
- Zanim wystawimy się na słońce, sprawdźmy, czy w naszych lekach nie znajdują się substancję, które uwrażliwią skórę na słońce
Kobiety przyjmujące środki antykoncepcyjne bardziej narażone na działanie słońca
Iluż z nas już nawet koło czterdziestki musi zażywać leki obniżające stężenie cholesterolu. Niech uważają ci, którzy stosują lowastatynę, symwastatynę, prawastatynę i atorwastatynę.
W przebiegu wielu chorób musimy stosować duiretyki, czyli leki moczopędne. Ze słońcem nie lubią się między innymi furosemid i tiamteren, a także leki moczopędne, tak zwane tiazydowe.
Wydawałoby się, że zażyć lek na ból zęba czy głowy i wyjść na słońce, to nic takiego. Jest wręcz przeciwnie. Fotoalergię może wywołać zażycie niesteroidowych leków przeciwzapalnych, takich jak ibuprofen, ketoprofen, naproksen czy piroksykam.
Ze słońcem i opalaniem ostrożnie powinny się obchodzić kobiety, które przyjmują doustne środki antykoncepcyjne, a także leki z estrogenami. Ale też osoby, które leczone są psychiatrycznie lekami zwanymi fenotiazynami, które działają głównie uspokajająco i przeciwwymiotnie.
Jeżeli zażywamy sulfonamidy to z umiarem wystawiajmy się na słońce
Na skórę fotouczulająco działa psoralen, czyli substancja będąca pochodną kumaryny. Znajduje się ona naturalnie w lubczyku ogrodowym, rucie zwyczajnej, dyptamie jednolistnym i selerze. Substancja ta znajduje się też w lekach stosowanych do leczenia bielactwa, egzemy i łuszczycy.
Wszystkie preparaty z retinoidami, czyli pochodną witaminy A, stosowane w leczeniu nie tylko trądziku, ale i bardzo poważnych chorób, też uwrażliwią naszą skórę na promienie ultrafioletowe.
Z umiarem wystawiajmy się na słońce, jeśli zażywamy sulfonamidy, czyli preparaty hamujące rozrost bakterii. Sulfonamidy są w składzie wielu kropli do oczu. Uważni muszą być też cukrzycy typu 2, którzy zażywają leki przeciwcukrzycowe zwane pochodnymi sulfonylomocznika – glipizyd i glibenklamid.
A panie, które właśnie wyszły z gabinetu kosmetycznego? Jeśli zastosowały alfahydroksykwasy, muszą przez przynajmniej kilka dni bardzo chronić się przed słońcem.
Tafla wody powoduje intensywniejsze działanie słońca
Nie wszyscy jednak doświadczają uczulenia na słońce, zażywając wspomniane leki. A nawet, jeśli u kogoś pojawi się taka reakcja, nie oznacza to, że po kolejnym zażyciu i wystawieniu się na słońce powtórzy się.
Jeśli jednak reagujemy na słońce źle, starajmy się łagodzić skutki fotoczułości. Kiedy jesteśmy na zewnątrz w słoneczny dzień, szukajmy cienia, zwłaszcza między godziną 10.00 a 14.00. Niektórzy radzą unikania słońca nawet do 16.00. Pamiętajmy, że promienie słoneczne działają intensywniej, jeśli jesteśmy w pobliżu tafli wody, piasku czy połaci śniegu. Nośmy kapelusz z szerokim rondem, okulary, długie spodnie i koszule z długimi rękawami. A na skórę przede wszystkim stosujmy preparaty z filtrem i niech jego wskaźnik nie będzie mniejszy niż 30. Choć trzeba pamiętać, że niektóre z preparatów z filtrem same mogą powodować wrażliwość skóry na słońce.
- Fotoczułość skóry spowodowana zażywaniem niektórych leków może prowadzić do takich samych poparzeń słonecznych, ja te wynikające ze zbyt długiej ekspozycji na słońce
Oprac. Natalia Marciniak-Musiał na podstawie artykułu Karoliny Kasperek pt. Bierzesz te leki? Uważaj na słońce!, który ukazał się w Tygodniku Poradniku Rolniczym 25/2022 na str. 59.Jeśli chcesz czytać więcej podobnych artykułów, już dziś wykup dostęp do wszystkich treści na TPR: Zamów prenumeratę.
fot. freepik
