Tegoroczne warunki zimowe sprzyjają pracom w sadzie. Temperatury oscylują wokół zera, dominują słoneczne dni, a to wpływa na dobre zabliźnianie się ran po cięciu. Pamiętajmy jednak, że wycinając grubsze konary, miejsce cięcia pokrywamy emulsją bądź innym preparatem grzybobójczym. Zabieg zaczynamy od gatunków najodporniejszych na spadki temperatur, czyli na pierwszy ogień idą jabłonie i grusze.
Silne skrócenie gałęzi pobudzi drzewo do intensywnego wzrostu
W pierwszych latach po posadzeniu cięcie nie powinno być zbyt intensywne, gdyż młode drzewka mocno cięte później w chodzą w okres owocowania. Ograniczamy się zatem do wycinania cienkich, uszkodzonych bądź porażonych gałązek a ważniejsze jest przyginanie pędów, które przyspiesza wejście drzewa w okres owocowania. Po wejściu w okres owocowania, drzewa wymagają corocznego cięcia w celu utrzymania korony w określonym kształcie, zagęszczeniu i rozmiarach. Stosujemy trzy podstawowe metody cięcia: odmładzające, prześwietlające i odnawiające. Każde z nich kładzie nacisk na odpowiednie podejście do korony.
Cięcie odmładzające polega na radykalnym zabiegu przy drzewach starszych w celu odmłodzenia ich korony. Silne skrócenie gałęzi pobudzi drzewo do intensywnego wzrostu i wypuszczenia wielu nowych pędów, z których skonstruujemy niejako nową koronę i uzyskamy zadowalające plony. Tego rodzaju cięcie wykonujemy raz na kilka lat. Cięcie prześwietlające ma na celu rozrzedzenie korony poprzez usunięcie zbędnych pędów, dzięki czemu światło słoneczne będzie docierało w głąb korony. Podstawą tego zabiegu jest usuwanie pędów jednorocznych, krzyżujących się, nakładających się na siebie lub wyrastających pod ostrym kątem. Usuwamy również pędy chore, uszkodzone, zaschnięte lub porażone przez choroby i szkodniki. Tylko w tej części korony, gdzie dociera minimum 50% światła słonecznego można oczekiwać dorodnych owoców.
Cięcie odnawiające stosuje się na drzewach jabłoni, moreli oraz brzoskwiń
Każdy rodzaj cięcia rozrzedza korony i poprawia w niej cyrkulację powietrza osuszającego liście i owoce po opadach deszczu. Jest jeszcze cięcie odnawiające, które polega na utrzymaniu w koronie określonej ilości pędów w wieku od 1 do 3 lat. Wycinamy nadmiar jednorocznych pędów oraz ponad 3-letnich, w koronie pozostawiamy natomiast te, na których będą formowały się pąki kwiatowe, czyli będą owoconośne. Stosując to cięcie poprawiamy regularność owocowania i podnosimy jakość uzyskiwanych owoców.
Ten rodzaj cięcia stosuje się na drzewach jabłoni, moreli oraz brzoskwiń. Sumując: wycinamy pędy suche, porażone chorobami bądź szkodnikami, pędy rosnące pod kątem ostrym, krzyżujące się, pokładające, zacieniające wnętrze korony. Pędy grubsze wycinamy na tzw. czop, czyli pozostawiamy ok. 10 cm pędu od nasady, bo na nim tworzą się przyrosty z pąkami kwiatowymi. Od pewnego czasu wprowadzono cięcie na tzw. klik. Polega on na skróceniu pędu za pierwszym razem o 1/3, natomiast w kolejnych latach na jednorocznych przyrostach pozostawiamy po 4 pąki przy czym ostatni pąk na pędzie musi być liściowy. Łatwo go odróżnić od kwiatowego bo jest ostro zakończony i mniej omszony niż kwiatowy.
Oprac. Natalia Marciniak-Musiał na podstawie artykułu Małgorzaty Wyrzykowskiej pt. Zimowe cięcie drzew owocowych – niezbędne, który ukazał się w Tygodniku Poradniku Rolniczym 9/2022 na str. 43. Jeśli chcesz czytać więcej podobnych artykułów, już dziś wykup dostęp do wszystkich treści na TPR: Zamów prenumeratę.
Fot. Małgorzata Wyrzykowska