Jarmuż (łac. Brassica oleracea var. sabellica), znany także jako odmiana kapusty warzywnej, należy do rodziny roślin kapustnych. Lubi stanowiska nasłonecznione, wilgotne, gleby piaszczysto-gliniaste, nie zbyt lekkie czy zbyt ciężkie, o pH ok. 7. Roślina rozwija silny system korzeniowy, przez co nie jest wrażliwa na niedobory wody. Niedorozwinięte pąki kwiatowe jarmużu, podobnie jak brokułu, są jadalne.
Jadalne liście jarmużu są duże i kędzierzawe. Dawne odmiany były znacznie bardziej gorzkie niż obecnie dostępne. Jarmuż można spożywać na surowo, jako składnik surówek albo go ugotować, zamrozić albo zakonserwować.
Jakie wymagania w uprawie ma jarmuż?
Jarmuż może być wysiewany do sierpnia z rozsady albo bezpośrednio do gruntu, w rozstawie średnio ok. 40-75 x 30-45 cm. Rozsada może trafić do gruntu nawet drugiej połowie września, kiedy ma dobrze wykształcone 3-4 liście.
Wśród odmian jarmużu wyróżnia się odmiany niskie i wysokie, a te różnią się wyglądem liści. Odmiany niskie sieje się w rozstawie ok. 40-50 x 40 cm i są bardziej odporne na mróz niż wysokie, które sieje się w rozstawie ok. 50-60 x 50 cm.
Warto, aby gleba w miedzyrzędziach byłą spulchniona i dobrze nawodniona, zwłaszcza w okresie po wysianiu lub rozsadzeniu i podczas suszy, a także odchwaszczona i podsypana ściółką. Ściółkowanie ma za zadanie ograniczyć rozwój chwastów i parowanie wody. Korzystne będzie także nawożenie uprawy kompostem.
Jeżeli temperatury są dokuczliwie wysokie, uprawę jarmużu można zacieniować. Dodatkowo warto ja chronić przed ptakami oraz systematycznie monitorować pojaw bielinka kapustnika, który go uwielbia, zresztą jak wiele innych gatunków roślin.
Jarmuż można uprawiać na tym samym stanowisku po ok. 4 latach, aby zminimalizować pojawienie się szkodników i chorób kapustnych. Jarmuż, który zimuje w gruncie, może mieć usunięte wierzchołki wzrostu, co stymuluje rozwój pędów bocznych.
Jak zbieramy jarmuż? Otóż zaczynamy od tych najniżej położonych liści. Zbiór można rozpocząć w październiku i może to trwać do wczesnej wiosny. Przemarznięte liście jarmużu stają się są słodsze i delikatniejsze w smaku, zatem zanim przyjdą przymrozki, warto zebrane liście włożyć na 2 godziny do zamrażarki, aby uzyskać słodszy smak.
Jarmuż jest bogaty w składniki odżywcze
Przez dłuższy czas uważano, że nie jest to warzywo szczególnie cenne pod kątem wartości spożywczej, często używano go jako dekoracji pater z wędlinami. Teraz jest doceniane ze względu na bogactwo porządanych w diecie składników odżywczych.
Jarmuż zawiera wiele:
- Soli mineralnych, w tym wapń, potas, żelazo, magnez, siarka. Potas wpływa na odpowiednia teksturę liści – stają się soczyste i mięsiste.
- Karotenów,
- Białek,
- Węglowodanów
- Witamin (wit. K, wit. C, wit. z grupy B, wit. E, i inne )
Jarmuż należy do warzyw niskokalorycznych, lekkostrawnych i bogatych w błonnik. Jedzmy go zatem na zdrowie i cieszmy się jego smakiem w chłodniejsze pory roku.
Natalia Marciniak-Musiał
Zdjęcie: unsplush
