Mączniak poraża wszystkie odmiany jabłoni, ale do najbardziej wrażliwych należą takie jak np.: Idared, Jonatan, Contrald, Bankroft, Koksa Pomarańczowa czy Landsberska. Odporna na porażenie jest m.in. Antonówka.
Biały nalot na drzewkach to objaw mączniaka
Choroba zakaża pąki liście, kwiaty i owoce jabłoni. Silnie porażone pąki opadają i nie rozwijają się w nowym cyklu wegetacyjnym. Te mniej porażone się rozwijają tworząc liście, lecz noszące znamiona choroby. Liście pokrywają się przez cały okres wegetacji mączystym nalotem, są drobniejsze, mają wydłużone ogonki a blaszka liściowa się marszczy, zwija i z czasem zasycha. Biały nalot pokrywa również pędy, w szczególności wierzchołkową część długopędów. Nalot jest wojłokowaty, o odcieniu szarym, później brunatnieje gdy pojawiają się otocznie grzyba, kuliste, czarne lub brunatne. Pędy pod wpływem choroby wyraźnie przyhamowują wzrost, ich wierzchołki zasychają lub ulegają deformacji. Porażone kwiaty są niewyrośnięte o sterylnych pręcikach i słupku, szybko zamierają nie zawiązując owoców.
Porażenie owoców objawia się głównie w postaci ordzawienia skórki. Przy słabym porażeniu na skórce pojawiają się rdzawe nitki tworzące coś na wzór siatki a w przypadku dużego porażenia na skórce tworzą się rdzawe plamy. Kiedyś te plamy uznawane były za skutki wiosennych przymrozków uszkadzających kwiaty. Jednak to skutek działania grzyba oraz tworzenia warstwy korkowej. Co ciekawe, na owocach nie występuje biały nalot mączniaka, tak jak ma to miejsce w przypadku liści i pędów.
Jak przebiega porażenie jabłoni mączniakiem?
Okres zakażenia pąków kwiatowych jest stosunkowo krótki i trwa przez maj i czerwiec, natomiast pąki na wierzchołkach pędów stopniowo przyrastających mogą być zakażane przez cały okres wzrostu i dlatego są one najsilniej porażone.
W nowym okresie wegetacji grzybnia rozwija się wraz z pąkami opanowując pierwsze młode listki, na których już przed kwitnieniem pojawia się biały mączysty nalot, utworzony ze skupień zarodników konidialnych. Zarodniki przenoszone są przez wiatr na zdrowe kwiaty, pędy i liście jabłoni. Okres najsilniejszego porażania jabłoni przez grzyb mączniaka przypada na czas maksymalnego przyrostu pędu i rozwijającej się masy liści, czyli od kwietnia do początku lipca. W odróżnieniu od parcha, młode liście jabłoni mogą ulec zarażeniu bez udziału wilgoci a o nasileniu infekcji decyduje przede wszystkim stopień pierwotnego zakażenia liści z rozwijających się porażonych pąków. Infekcja mączniakiem ma charakter wieloletni, może go przełamać jedynie okres wysokich mrozów panujących zimą, podczas których przemarzają pędy i pąki porażone przez grzyb. Mączniak najlepiej się rozwija podczas ciepłej i umiarkowanie wilgotnej pogody a przyhamowaniu ulega w czasie długotrwałych opadów czy długotrwałych okresów suszy z intensywnym nasłonecznieniem.
Czy walka z mączniakiem jabłoni może być skuteczna?
Walka z mączniakiem jest kłopotliwa, lecz przynosi rezultaty jeśli prowadzimy ją systematycznie i kompleksowo. Od chwili ukazania się pierwszych liści do kwitnienia należy z korony drzew usuwać wszystkie porażone pędy odcinając poniżej zaatakowanych liści. Podobnie wycinamy krótkopędy z objawami mączniaka. Ważny tu jest termin cięcia – nie za wcześnie, bo podczas cięcia zimowego nie jesteśmy w stanie określić, który pęd czy pąk jest zaatakowany. Cięcie późniejsze, czyli wykonane latem po kwitnieniu, jest zabiegiem spóźnionym ponieważ grzyb przeniósł się z pierwotnie zakażonych liści na młode przyrosty i liście. Wszystkie zainfekowane pędy należy usunąć a drzewo spryskać preparatem roślinnym np. z wrotyczu bądź pokrzywy.
Małgorzata Wyrzykowska
fot. Małgorzata Wyrzykowska
Artykuł ukazał się w Tygodniku Poradniku Rolniczym 18/2023 na str. 25. Jeśli chcesz czytać więcej podobnych artykułów, już dziś wykup dostęp do wszystkich treści na TPR: Zamów prenumeratę.
