Co należy zrobić przed rozpoczęciem nawożenia?
Aby uniknąć błędów w nawożeniu, ważne jest określenie zasobności gleby w podstawowe składniki pokarmowe przyswajalne dla roślin oraz jej odczyn. Warto zatem choć co 2–3 lata zlecić wykonanie testów glebowych w stacjach chemiczno-rolniczych z pobranych samodzielnie próbek. Na podstawie wyników można zaliczyć glebę do określonej klasy zasobności w dany składnik – niskiej, średniej czy wysokiej – i wówczas podjąć decyzję o potrzebie nawożenia bądź jego zaniechania. Każdy ze składników pokarmowych stosowanych w nawożeniu roślin spełnia pewne zadanie we wzroście i rozwoju roślin. Nawożenie azotowe wykonujemy wiosną, tuż przed sadzeniem lub siewem roślin, ponieważ azot jest składnikiem bardzo łatwo wymywanym. Natomiast najlepszym terminem stosowania nawożenia potasowego, fosforowego, magnezowego czy wapnowania jest okres jesienny.
Dlaczego warto wzbogacać skład gleby o fosfor?
Fosfor jest składnikiem bardzo dobrze zatrzymywanym w glebie. W zasadzie nie ulega wymywaniu i pozostaje w tej warstwie, w którą został wprowadzony. Jeżeli zatem chcemy uprawiać rośliny głęboko się korzeniące, warto, aby w niższej warstwie ornej ten składnik się znajdował. Małe wahania wilgotności w tych głębszych warstwach sprzyjają systematycznemu pobieraniu fosforu. Zalecane jest zatem mieszanie fosforu z całą miąższością warstwy ornej, a także stosowanie przed siewem i sadzeniem. Nawozów fosforowych nie wolno mieszać z wapniowymi i innymi zawierającymi wapń, ponieważ prowadzi to do powstawania fosforanów nierozpuszczalnych i niedostępnych dla roślin. Można je natomiast stosować z nawozami potasowymi.
W jakich ilościach i kiedy należy stosować nawożenie potasowe?
Stosowane sole potasowe, zarówno siarczanowe, jak i chlorkowe, są łatwo rozpuszczalne w wodzie i równie łatwo pobierane przez rośliny. Potas jest zatrzymywany przez minerały ilaste i próchnicę w glebie, ale na glebach lżejszych, o małej zawartości frakcji ilastych i substancji organicznych, może się przemieszczać z wodą do głębszych warstw.
Zatem na glebach ciężkich możemy w całości stosować nawozy potasowe jesienią, natomiast na glebach lekkich wskazane jest nawożenie częściowe, czyli 1/2 lub 2/3 dawki jesienią, a pozostałą część wiosną. Takie dawkowanie pozwoli zapobiec stratom potasu na skutek wypłukiwania. Główną zaletą jesiennego stosowania soli potasowych jest możliwość wypłukania niepożądanego dla wielu upraw chloru. Potas wymaga dobrego wymieszania z glebą.
Wapno z magnezem – czy to dobre połączenie dla gleby?
Najtańszym uzupełnieniem magnezu w glebie, a jednocześnie uregulowaniem odczynu jest stosowanie nawozów magnezowo-wapniowych. Tu polecany jest dolomit. Tym bardziej że gleby o odczynie kwaśnym i bardzo kwaśnym wykazują bardzo duże braki magnezowe. Istnieją też nawozy fosforowe, jak mączka fosforytowa, a także nawozy potasowe, jak kainit magnezowy, kalimagnezja czy kamex.
Po co stosujemy wapnowanie i kiedy je wykonywać?
Wapnowanie to zabieg, który ma za zadanie podnieść wartość pH gleby. Większość roślin uprawnych preferuje odczyn obojętny lub lekko kwaśny.
Najwłaściwszym terminem wapnowania gleb jest okres późnoletni lub jesienny. Zabieg wykonany jesienią powoduje większy przyrost plonów niż przy dawkowaniu wiosennym na krótko przed siewem czy sadzeniem. Jesienne zastosowanie wapnia przyczynia się również do lepszego rozprowadzenia po polu i wymieszania z miąższem glebowym, co spowoduje odkwaszenie całej powierzchni i ustabilizuje zmiany chemiczno-biologiczne wynikające ze zmiany pH.
Małgorzata Wyrzykowska
