Rokitnik to znana od starożytności roślina lecznicza. Chińskie przysłowie mówi: „jedz rokitnik, a krew twoja będzie uzdrowiona”. Polscy plantatorzy i naukowcy od trzech dekad obserwują jego renesans. Sok z owoców rokitnika wspomaga dziś chemioterapie, a wyekstrahowany z nasion i miąższu olej rokitnika jest składnikiem suplementów i produktów funkcjonalnych. Rokitnik ma m.in. dziesięciokrotnie więcej witaminy C niż cytryna i zachowuje ją w przetworach. Stąd piękny złoty kolor soków i dżemów. Od czasów Aleksandra Wielkiego jego łacińska nazwa oznacza „lśniący, błyszczący koń”. Już wtedy wiedziano, że wyciąg z rokitnika doskonale regeneruje końcówki włosów i zapobiega ich rozdwajaniu. Dziś olej rokitnika jest składnikiem kremów, balsamów, pomadek i szamponów.
W Polsce najczęściej spotykany wzdłuż linii brzegowej Bałtyku- na wydmach, klifach i w tych naturalnych miejscach jest gatunkiem chronionym. Do ustawowej ochrony został włączony już w 1983 roku. Do 2014r. znajdował się nawet pod ochroną ścisłą. Rokitnik podlega obecnie ochronie częściowej.
Jakie są główne właściwości rokitnika ?
Owoce rokitnika są bardzo bogatym źródłem witaminy C, dzięki czemu wykazuje on właściwości przeciwzapalne, przeciwgorączkowe, bakteriobójcze i uszczelniające naczynia krwionośne. Chociaż ilość kwasu askorbinowego jest mniejsza niż w owocach dzikiej róży, to jednak w przeciwieństwie do niej, owoce rokitnika nie tracą na swojej wartości nawet podczas długotrwałego przechowywania, zarówno w stanie świeżym, jak i wysuszonym czy mrożonym. Dzieje się tak, ponieważ rokitnik nie zawiera specyficznego enzymu – askorbinazy, który rozkłada witaminę C. Duże znaczenie lecznicze wykazuje również olej rokitnikowy, który ma właściwości podobne do witaminy F, ponieważ zawiera nienasycone kwasy tłuszczowe. Wywiera on korzystny wpływ na skórę, odżywiając ją i zapewniając elastyczność i odporność.
W owocach rośliny zawarte są również karoteny i karotenoidy, które w przewodzie pokarmowym człowieka ulegają przekształceniu w witaminę A oraz tokoferole wykazujące podobne działanie jak witamina E. Dzięki temu rokitnik chroni organizm przed zmianami zanikowymi i zwyrodnieniowymi oraz zakrzepowymi i skurczowymi, między innymi w obrębie naczyń krwionośnych i skóry.
Wymagania i zastosowanie rokitnika
Krzewy rokitnika bardzo dobrze sprawdzają się jako rośliny na żywopłoty. Znoszą bez problemu cięcie, są odporne na szkodniki i choroby. Stanowisko dla rokitników powinno być słoneczne, natomiast co do gleby to są bardzo tolerancyjne, mogą rosnąć nawet na ubogiej glebie. Do uzyskania owoców należy sadzić oprócz form żeńskich także formy męskie. Dobrym zapylaczem jest odmiana Pollmix.
Rokitnik w kuchni
Rokitnik korzystnie wpływa na organizm nie tylko w postaci suplementów. Jego owoce czy liście można samodzielnie wykorzystać w kuchni. Owoce rokitnika doskonale nadają się do spożywania na surowo lub w postaci dżemów, galaretek, konfitur i soków. Można z nich również przygotować nalewki i wina. Sprawdzą się jako dodatek do ciast i deserów. Sok z rokitnika z powodzeniem może zastąpić sok z cytryny. Z kolei z suszonych liści rokitnika przygotować można zdrowy napar.
Oprac. Natalia Marciniak-Musiał
Zdjęcie: Pixabay
