Jak brak wody wpływa na rośliny?
Najczęściej nasze uprawy dotyka stres wywołany niedoborem wody, a jej brak w dużym stopniu odpowiada za daleko słabsze plonowanie. Podczas długotrwałej suszy możemy zauważyć słabe przyrosty zielonej masy na rzecz systemu korzeniowego, który szybko się rozwija, co spowodowane jest penetracją głębszych warstw gleby w poszukiwaniu wilgoci. Słaby i płytki system korzeniowy czerpie wilgoć tylko z wierzchnich warstw gleby i wody opadowej. Okresem, w którym rośliny najbardziej wymagają dużej ilości wilgoci, jest czas kwitnienia i zawiązywania owoców.
Brak dostatecznej ilości w glebie może spowodować zrzucanie pąków kwiatowych, kwiatów, a także zawiązków owoców. I tu nasza aktywność staje się konieczna – musimy dostarczać wilgoci roślinom. Róbmy to systematycznie, by poziom wilgoci był w miarę stały. Podlewamy rzadko, lecz obficie, a nie, jak to często bywa, często i po wierzchu. Gleba powinna być nasiąknięta do 10 cm w głąb. Bardzo szkodliwy jest także utrzymujący się długo nadmiar wody w glebie. W takich warunkach dochodzi do ograniczenia dostępu tlenu do strefy korzeniowej roślin. To prowadzi do gnicia korzeni i śmierci rośliny.
Jak na rośliny oddziałują wahania temperatury?
Każda roślina ma swoje wymagania co do temperatury. Zarówno spadki, jak i wzrost temperatury wywołują stres. Wahania temperatury zaburzają procesy biochemiczne przebiegające w komórkach roślinnych. Natomiast procesy biochemiczne odpowiadają za funkcjonowanie organizmu roślinnego, a zatem wszelkie zmiany w funkcjonowaniu prowadzą do zahamowania procesów życiowych roślin. Najlepszym przykładem przestrzegania wymagań co do temperatury jest wysadzanie roślin ciepłolubnych po 15 maja, gdy nie zagrażają już spadki temperatur poniżej zera. Niektóre rośliny mają odpowiedni mechanizm przystosowawczy, lecz inne padają ofiarą przymrozków, podczas których w wyniku zamarzania wody tworzą się w komórkach kryształki lodu, i rośliny giną.
Jak chronić rośliny przed upałem?
W czasie niebezpiecznych spadków temperatur poniżej wartości optymalnej należy rośliny chronić, zakładając osłony. A temperatura jest również związana z nasłonecznieniem. Niekorzystny bywa zarówno nadmiar, jak i niedobór światła słonecznego. Brak światła rośliny sygnalizują jaśniejącymi i delikatniejącymi tkankami. Mniejsza ilość chlorofilu, czyli zielonego barwnika, obniża intensywność fotosyntezy, a to prowadzi do zmniejszenia plonowania roślin przez ograniczenie ich wzrostu. Zbyt duże nasłonecznienie natomiast może prowadzić do degradacji chlorofilu, a to również prowadzi do zachwiania fotosyntezy. Dlatego zanim zdecydujemy się na uprawę jakichś roślin, dobrze jest zapoznać się z ich preferencjami.
Małgorzata Wyrzykowska
