W przypadku chłodnej wiosny i innych niesprzyjających warunków atmosferycznych plon uprawianych warzyw może być nawet dwukrotnie większy od upraw bez okrywy. Szczególnie widoczne to jest w przypadku roślin ciepłolubnych.
Dla których ważne
Gatunki pochodzące z cieplejszych stref klimatycznych uprawia się u nas z powodzeniem prawie na terenie całego kraju. Papryka, pomidory, ogórki, dynie, kawony, melony czy kukurydza cukrowa, wymagają zdecydowanie wyższych temperatur, a to można uzyskać poprzez właściwy dobór ściółki. Tu zda egzamin okrywanie gleby ciemno zabarwionym materiałem syntetycznym, np. folią, tkaniną polipropylenową lub włókniną. Ciemne ściółki podnoszą temperaturę podłoża o ok. 3 st. C. Nocą ściółki oddają ciepło nagromadzone w ciągu dnia, ogrzewając nieco powietrze wokół roślin. Włóknina charakteryzuje się dobrą przepuszczalnością powietrza i wody. Woda opadowa bez przeszkód stopniowo przesiąka przez materiał, który jednocześnie ogranicza parowanie. Dodatkowo przepuszcza światło słoneczne w około 80%, a także jest lekka, nie przygniata roślin, a podczas wiatrów nie uszkadza upraw. Pod okrywą można uprawiać buraki na botwinę, cebulę dymkę, sałatę, selery, rzodkiewkę, szpinak, ogórki, pietruszkę na natkę, koper, kalafiory, kapustę czerwoną i białą.
Kiedy i jak stosować
Włókninę możemy rozkładać bezpośrednio na podłożu z otworami dla poszczególnych roślin (ciemną), lecz także stosować do okrywania rosnących roślin (w tym wypadku stosujemy białą). Prawidłowo rozłożona ściółka zmniejsza parowanie gleby, a także podnosi jej wilgotność, lecz podczas przedłużających się okresów suszy konieczne jest dodatkowe podlewanie upraw. Skuteczność zastosowania ściółki jest uzależniona od terminu rozłożenia i dokładności wykonania tego zabiegu. Najlepiej, by materiał ściółkowy tworzył zwartą, jednolitą warstwę, chroniąc tym samym przed utratą wilgoci. W niektórych przypadkach ściółka pozwoli uniknąć strat składników pokarmowych. Za przykład może służyć wapń, którego niedobór prowadzi do zmian u papryki, oberżyny lub pomidorów. Na owocach pojawiają się wtedy ciemne, nieregularne plamy pogarszające wartość użytkową. Wniosek z tego, że ściółkowanie wpływa również na zdrowotność roślin. Np. ograniczone parowanie wody z gleby pozwala na szybkie obsychanie roślin, co wpływa na mniejsze zagrożenie chorobami grzybowymi. Wykładanie ściółką gleby chroni rośliny przed patogenami bytującymi w ziemi. Jest to szczególnie ważne w przypadku ogórków, cukinii, melona, kawona, a także odmian karłowych pomidora, które podczas całej wegetacji mają styczność z gruntem.
Uprawy warzywne pod osłonami mają idealne warunki do rozwoju
Rozkładanie materiału
Syntetyczną ściółkę rozkładamy na glebę dobrze wynawożoną, spulchnioną i dobrze uprawioną na kilka dni przed siewem lub sadzeniem. Przyspieszy to nagrzanie gleby i stworzy lepsze warunki do klimatyzacji roślin czy kiełkowania nasion. Folię układamy w pasie szerokim na 1,2 metra. Szersze pasy ograniczają właściwe podsiąkanie wody, co wiązałoby się z umieszczeniem instalacji nawadniającej. Włókniny i tkaniny polipropylenowe czy inne materiały dobrze przepuszczające wilgoć nie mają ograniczeń jeśli chodzi o szerokość pasów. Dopasowujemy je do szerokości rzędów i wielkości grządek. Brzegi materiałów powinno się lekko zagłębić i obsypać 10- lub 15-centymetrową warstwą ziemi. W ten sposób ochronimy folię przed zerwaniem przez wiatr. Po kilku dniach w miejscu planowanych nasadzeń nacinamy materiał krzyżowo lub w literę V na długości ok. 10 cm. Po odchyleniu brzegów swobodnie umieszczamy sadzonkę lub punktowo wysiewamy rośliny.
Na rosnące rośliny
Włókninę układamy na uprawach luźno, by rośliny znajdujące się pod nią miały swobodę i dużo przestrzeni. Układamy ją zgodnie z kierunkiem wiatru. Możemy również układać włókninę na konstrukcji z wygiętych prętów, drutów czy pałąków wbitych w ziemię. Brzegi włókniny należy obsypać kilkunastocentymetrową warstwą ziemi. Co metr dobrze jest przyszpilić ją do ziemi drutami. Zdejmowanie osłon to także sztuka. Osłony zdejmujemy w dzień pochmurny i zawsze przed południem. Z dwóch powodów. Po pierwsze, by rośliny nie doznały szoku termicznego pod wpływem gwałtownego nasłonecznienia, po wtóre, z powodu nocnego wychłodzenia. Z upraw wczesnych włókninę zdejmujemy na tydzień przed zbiorem, z ogórków w czasie pojawiania się pąków kwiatowych.
Małgorzata Wyrzykowska
