Obrzęki mogą zdarzyć się co jakiś czas każdemu. Kobiety rejestrują je częściej, bo częściej noszą bliskie ciału rzeczy – od butów, przez spódnice, po biżuterię. Ale ta przypadłość dotyczy też mężczyzn. Nie musi od razu przerażać – na obrzęk się nie umiera, ale może on być sygnałem choroby, która woła o zajęcie się nią.
Większe kostki, większy brzuch
Jak wygląda obrzęk? To spuchnięcie, czy, można by rzec – bufiastość – tkanki tuż pod skórą. Pojawia się na rękach i nogach. Przy większym obrzęku skóra może być naciągnięta i lekko lśniąca. Testem jest uciśnięcie. Jeśli w miejscu, kilkusekundowego ucisku palcem robi się dołek, to może chodzić o tzw. zatrzymanie wody.
Objawem jest też często większy obwód brzucha. To objawy przewlekłe, mogące utrzymywać się dłuższy czas. Są powodem do odwiedzenia gabinetu lekarskiego, ale z lekarzem trzeba zobaczyć się natychmiast, jeśli zaczną im towarzyszyć trzy inne symptomy – płytki, krótki oddech, problemy z oddychaniem i ból w piersiach. Takie zjawiska mogą świadczyć o obrzęku płuc i wymagają natychmiastowej interwencji.
A jeśli gdzieś dłużej siedzisz, na przykład odbywasz dłuższy lot, i twoje nogi puchną i zaczynają boleć, a objaw ten nie mija, natychmiast zgłoś się do lekarza! To mogą być objawy niebezpiecznej dla życia zakrzepicy żył głębokich.
- Obrzęk nie zawsze musi mieć związek z poważną chorobą, jednak zawsze lepiej skonsultować się z lekarzem
Skąd ten obrzęk?
Obrzęk pojawia się, kiedy cieniutkie naczynia krwionośne, zwane kapilarami, przepuszczają przez swoje ściany na zewnątrz płyn. Płyn ten gromadzi się w tkance wokół naczyń, powodując spuchnięcie. Łagodne obrzęki mają prawo pojawiać się w niektórych sytuacjach. Jeśli siedzieliśmy albo staliśmy w jednej pozycji trochę dłużej. Także, kiedy nasza dieta bogata jest w sód, czyli po prostu jemy za dużo soli. Obrzęki to także normalna rzecz u kobiet w czasie poprzedzającym miesiączkę. Obrzęk, zwłaszcza kończyn, to także normalny objaw u kobiet w ciąży. Ale obrzęki to również efekty uboczne zażywania niektórych leków. Jeśli zażywasz coś na obniżenie ciśnienia krwi, niesteroidowe leki przeciwzapalne (jak choćby aspiryna czy ibuprofen), potoczne sterydy, estrogeny czy niektóre leki na cukrzycę, też możesz spodziewać się obrzęków.
To wszystko sytuacje przejściowe i niegroźne. Ale obrzęk może świadczyć o poważniejszej niewydolności. Na przykład tzw. zastoinowej niewydolności serca. To sytuacja, kiedy serce traci moc pompowania krwi z odpowiednią siłą. Skutkuje to cofaniem się krwi w nogach i obrzękami. A czasem też puchnięciem brzucha. Jeśli obrzęk pojawia się w płucach będzie powodować płytki oddech.
Puchnięcie to czasem objaw marskości wątroby. Ale też niedomaganie nerek, z powodu którego w krwiobiegu znajduje się więcej sodu. Choroby nerek dają obrzęki nóg i wokół oczu. Uszkodzenie nerek natomiast może skutkować tzw. zespołem nerczycowym. Wtedy zbyt mała ilość białka we krwi skutkuje obrzękiem. Bardzo częstym powodem obrzęków jest słabość naczyń krwionośnych w nogach, czyli tzw. niewydolność żylna. Pamiętaj! Jeśli taki obrzęk pojawi się tylko w jednej nodze i będzie towarzyszył mu ból, natychmiast jedź do szpitala!
Nadmiar płynu z tkanek pomaga usuwać system naczyń limfatycznych. Jeśli ten system nie działa prawidłowo – na przykład w wyniku operacji usuwającej nowotwór – mogą pojawiać się obrzęki.
Ale powodem może też być dieta. Jeśli brakuje w niej białka, niech nie zdziwią cię opuchlizny.
Jak leczyć?
Łagodne obrzęki zwykle mijają same. Zwłaszcza, jeśli pomożesz je usuwać, kładąc na jakiś czas nogi wyżej niż serce. Cięższe postacie obrzęku wymagają leków, które pomagają organizmowi usuwać nadmiar płynu z tkanek w postaci moczu. Jedną z najczęściej stosowanych substancji jest furosemid. Ale oczywiście każdy przypadek jest inny, więc o leku musi decydować lekarz.
Długotrwałe leczenie polega na usunięciu przyczyny. A z domowych sposobów? To ćwiczenia mięśni, w sąsiedztwie których pojawia sie obrzęk (zapytaj lekarza o stosowne ćwiczenia), częste unoszenie nóg, lekki masaż albo ucisk wywierany przez specjalne pończochy, rękawy albo rękawiczki. I oczywiście rezygnacja ze słonej diety.
Karolina Kasperek
