W których miejscach na skórze najczęściej rozwija się czerniak?
Ryzyko zachorowania na czerniaka w ciągu całego życia u osób rasy białej wynosi około 2,6%. Wzrasta z wiekiem. Średni wiek w chwili rozpoznania choroby wynosi 65 lat. Czerniak nie jest jednak rzadkością nawet wśród osób poniżej 30. roku życia.
Najczęściej rozwija się w miejscach narażonych na ekspozycję na słońce, takich jak:
- plecy,
- nogi,
- ramiona,
- twarz,
- podeszwy stóp,
- dłonie,
- łożyska paznokci.
Jakie są pierwsze objawy czerniaka?
Pierwszymi objawami czerniaka są:
- zmiana w już istniejącym znamieniu,
- pojawienie się nowej zabarwionej lub nietypowo wyglądającej narośli na skórze.
Czy każdy pieprzyk to czerniak?
Czerniak nie zawsze zaczyna się od pieprzyka. Może wystąpić na normalnie wyglądającej skórze. Na co zwracać szczególną uwagę? Na znamiona, które mają nieregularne kształty, zwłaszcza dwie różne połówki. Szukaj pieprzyków o nieregularnych, karbowanych lub ząbkowanych brzegach – są charakterystyczne dla czerniaka. Bądź uważny na znamiona o wielu kolorach lub o nierównym ich rozkładzie. Obserwuj pod względem ewentualnego wzrostu znamiona o średnicy większej niż 6 mm. Bądź czujny na wszelkie zmiany w znamionach, zwłaszcza w zakresie koloru lub kształtu. Znamiona mogą również zacząć swędzieć albo krwawić.
Jak wygląda rak podstawnokomórkowy?
Rak podstawnokomórkowy rozpoczyna się w komórkach w skórze, które wytwarzają nowe komórki skóry w miarę obumierania starych. Na białej skórze rak podstawnokomórkowy często wygląda jak guzek w kolorze skóry lub różowym. Występuje najczęściej na obszarach skóry narażonych na działanie słońca, takich jak głowa i szyja, ale także na skórze narządów płciowych. Większość raków podstawnokomórkowych powstaje w wyniku długotrwałej ekspozycji na promieniowanie UV pochodzące ze światła słonecznego.
Rak podstawnokomórkowy pojawia się jako zmiana w skórze – najczęściej jako narośl lub też rana, która nie chce się zagoić. Mogą być w nim widoczne drobne naczynia krwionośne. Guz może krwawić i może pojawiać się strup. Czasem jednak rak ten pojawia się jako brązowa, czarna lub niebieska zmiana – lub zmiana z ciemnymi plamami – z lekko uniesionym, półprzezroczystym brzegiem. Bywa też, że jest płaską, łuszczącą się zmianą z podniesioną krawędzią. Z biegiem czasu zmiany te mogą urosnąć do dość dużych rozmiarów. Może też ujawnić się jako biała, woskowata zmiana przypominająca bliznę, bez wyraźnie określonej granicy. Jest niemal całkowicie wyleczalny, jeśli że usunie się zmianę. Nie daje też przerzutów odległych.
Jakie są objawy raka płaskonabłobkowego?
Trzecim z zagrażających skórze raków jest rak płaskonabłonkowy, zwany też kolczystokomórkowym. Rozpoczyna się w komórkach zwanych płaskonabłonkowymi. Komórki te tworzą środkową i zewnętrzną warstwę skóry. Zmiana chorobowa pojawia się często na granicy skóry i śluzówki.
Czy rak płaskonabłonkowy zagraża życiu?
Rak ten nie zagraża życiu, ale jeśli nie jest leczony, może urosnąć do dużych rozmiarów lub rozprzestrzenić się na inne części ciała. Może powodować wtedy poważne powikłania.
Większość raków płaskonabłonkowych skóry jest spowodowana nadmiernym promieniowaniem UV. U osób, które łatwo ulegają oparzeniom słonecznym, zwykle występuje na obszarach skóry wystawionych na działanie słońca.
Jak wygląda rak płaskonabłonkowy?
Tego raka możesz podejrzewać, jeśli na skórze pojawi się twardy guzek. Może on mieć ten sam kolor co skóra. W zależności od koloru skóry może wyglądać na różowy, czerwony, czarny lub brązowy. Może też przybrać postać płaskiej rany z łuszczącą się skórą. Czujność powinna wzbudzić nowa rana lub wypukłość na starej bliźnie lub ranie, ale też szorstka, łuszcząca się zmiana na wardze, która może przekształcić się w otwartą ranę, czy bolesna lub szorstka zmiana w jamie ustnej. Na raka kolczystokomórkowego wskazywać może też uniesiona zmiana lub brodawkowata rana przy odbycie lub na narządach płciowych.
Karolina Kasperek
