Co może być przyczyną zapalenia spojówek?
Bardzo często wirusy, ale też bakterie. Częstą przyczyną zapalenia spojówek jest alergia sezonowa. Bywa, że powodem jest dostanie się do oka drażniącej substancji chemicznej albo jakiegoś ciała obcego. U noworodków zapalenie spojówek może pojawić się w wyniku zablokowanego kanalika łzowego.
Większość przypadków zapalenia spojówek jest spowodowana przez adenowirusy, ale mogą to być także wirus opryszczki lub wirus ospy wietrznej.
Zarówno wirusowe, jak i bakteryjne zapalenie spojówek może towarzyszyć przeziębieniu lub objawom infekcji dróg oddechowych, takim jak ból gardła. Noszenie soczewek kontaktowych, które nie są odpowiednio czyszczone, też może powodować bakteryjne zapalenie spojówek.
Oba typy – zarówno zakażenie bakteryjne, jak i wirusowe – są bardzo zaraźliwe. Rozprzestrzeniają się poprzez bezpośredni lub pośredni kontakt z płynem wypływającym z oka osoby zakażonej. Pamiętajmy – zapalenie spojówek wyżej wspomnianych typów może wystąpić wyłącznie w jednym oku.
Jak przebiega alergiczne zapalenie spojówek?
Alergiczne zapalenie spojówek dotyczy obu oczu i jest odpowiedzią na substancję wywołującą alergię, taką jak na przykład pyłki roślin. W odpowiedzi na alergeny organizm wytwarza przeciwciało zwane immunoglobuliną E (IgE). Uruchamia ona specjalne komórki błony śluzowej oczu i dróg oddechowych, które uwalniają substancje zapalne, w tym histaminę. Uwalnianie histaminy przez organizm może wywoływać szereg objawów. Jeśli masz alergiczne zapalenie spojówek, możesz odczuwać intensywne swędzenie, łzawienie i pieczenie oczu, może pojawić się kichanie i wodnista wydzielina z nosa. Oczy będą najprawdopodobniej zaczerwienione. Większość alergicznych zapaleń spojówek można kontrolować za pomocą kropli do oczu dla alergików. Alergiczne zapalenie spojówek nie jest zaraźliwe.
Jakie mogą być powody zapalenia spojówek?
Podrażnienie spowodowane wtargnięciem substancji chemicznej lub obcym przedmiotem w oku również może wywołać zapalenie spojówek. Czasami płukanie i czyszczenie oka w celu wypłukania substancji chemicznej lub przedmiotu powoduje zaczerwienienie i podrażnienie. Objawy, które mogą obejmować łzawienie oczu i wydzielinę śluzową, zwykle ustępują samoistnie w ciągu około dnia.
Jeśli spłukiwanie nie usunie objawów lub jeśli substancja chemiczna jest żrąca, jak najszybciej skontaktuj się z lekarzem lub okulistą. Obecność chemikaliów w oku może spowodować trwałe jego uszkodzenie. Utrzymujące się objawy mogą wskazywać, że nadal masz ciało obce w oku. Możesz też mieć zadrapanie na rogówce lub spojówce.
Kiedy występuje większe ryzyko zapalenia spojówek?
Kiedy narażeni jesteśmy na kontakt z osobą zakażoną wirusową lub bakteryjną postacią zapalenia spojówek. Kiedy jesteśmy uczuleni lub też używamy soczewek kontaktowych, zwłaszcza tych do dłuższego użytku.
Czy zapalenie spojówki jest groźne?
Zapalenie spojówek wygląda groźnie, ale raczej nie powoduje poważnych powikłań. Pamiętajmy jednak, że zarówno u dzieci, jak i u dorosłych zapalenie spojówek może wywołać zapalenie rogówki, czyli zewnętrznej warstwy oka, co może wpływać na jakość widzenia. Szybka ocena i leczenie przez lekarza może zmniejszyć ryzyko powikłań. Skontaktuj się ze swoim lekarzem, jeśli wystąpił ból oka, masz uczucie, że coś ci w nim utkwiło, masz rozmazany obraz i odczuwasz większą wrażliwość na światło.
Jak zapobiegać zpaleniu spojówki?
Zapaleniu spojówek można zapobiegać – wystarczy kilka prostych zabiegów. Nie dotykaj oczu rękami. Często myj ręce. Codziennie używaj czystego ręcznika do wycierania twarzy. Nie udostępniaj swojego ręcznika innym. Nie wycieraj twarzy w ten, w który chwilę wcześniej w łazience wycierali sobie ręce twoi goście. Często zmieniaj poszewki na poduszki.
Wyrzuć stare kosmetyki do oczu, takie jak choćby tusz do rzęs. Nie udostępniaj innym kosmetyków do oczu ani przedmiotów do pielęgnacji oczu. Zapalenie spojówek nie jest bardziej zaraźliwe niż zwykłe przeziębienie. Powrót do pracy, szkoły lub opieki nad dzieckiem jest możliwy, jeśli jesteś w stanie przestrzegać zasad higieny i unikać bliskiego kontaktu. Jeśli jednak te czynności wiążą się z bliskim kontaktem z innymi osobami, najlepszym rozwiązaniem jest pozostanie w domu do czasu ustąpienia objawów.
Jak zapobiegać zapaleniu spojówek u noworodków?
Oczy noworodków są podatne na bakterie obecne w kanale rodnym matki. Często nie powodują one żadnych objawów u matki, natomiast w niektórych przypadkach mogą wywoływać u niemowląt poważną postać zapalenia spojówek, znaną jako zapalenie spojówek noworodków, które wymaga natychmiastowego leczenia. Dlatego tuż po urodzeniu każdemu noworodkowi nakłada się maść z antybiotykiem, która pomaga zapobiegać infekcjom oka.
oprac. Karolina Kasperek
