Jakie są składniki próchnicy?
Mieszanina ta zwiera wszystkie niezbędne do wzrostu roślin makro- i mikroelementy. Powstała w wyniku rozkładu, czyli mineralizacji masy organicznej, który zachodzi w warunkach tlenowych lub beztlenowych. Rozkład z udziałem tlenu to butwienie, a beztlenowy to gnicie. W wyniku butwienia powstają związki azotu i fosforu oraz woda i dwutlenek węgla. To proces, podczas którego wydziela się ciepło, co można odczuć, wkładając rękę w głąb pryzmy. Gnicie to proces przebiegający w wysokiej wilgotności bez udziału tlenu oraz w niskiej temperaturze. Towarzyszy mu nieprzyjemny zapach siarkowodoru.
W jakim tempie powstaje próchnica?
Czas powstawania próchnicy zależy od składników, czyli resztek roślinnych. Im więcej zawierają azotu, tym szybciej przebiega proces rozkładu, a im azotu mniej, tym przebiega wolniej. Skoszona trawa zawiera bardzo dużo azotu, toteż rozkłada się szybciej, np. od opadłych jesienią liści, które zawierają mało azotu, a dużo lignin. Na szybkość powstawania próchnicy wpływ ma także zawartość mikroorganizmów, jak bakterie, promieniowce, grzyby i dżdżownice. Im ich więcej, tym szybciej powstaje próchnica.
Jakie składniki do gleby wnosi próchnica?
Próchnica wnosi do gleby takie składniki, jak azot, potas, fosfor, a także mikroelementy niezbędne do wzrostu i rozwoju roślin. Wpływa na wiele procesów chemicznych i biochemicznych zachodzących w glebie oraz stymuluje rozwój bakterii, promieniowców i grzybów. Obecność próchnicy w glebie zmniejsza podatność na wahania pH, co jest niebagatelne w uprawie niektórych roślin. Próchnica ma ogromny wpływ na strukturę gruzełkowatą gleby. Kiedy następuje zlepienie polimerami próchnicznymi pojedynczych ziaren gleby, poprawia to jej porowatość, zwięzłość i zdolność sorpcyjną, czyli zdolność do zatrzymywania wody i cząstek stałych zawartych w składnikach pokarmowych. Dzięki temu zawarte w nich cząstki stałe nie są tak łatwo wypłukiwane w głąb profilu glebowego.
Zawartość węgla w próchnicy sprawia, że gleba ma ciemną barwę, a im próchnicy więcej, tym jest ciemniejsza. Jej ciemna barwa pozwala na szybsze nagrzewanie, co ma znaczenie przy uprawie w okresie wiosennym, kiedy można rozpocząć zasiewy i nasadzenia wcześniej.
Jak wprowadzić próchnicę do gleby?
Próchnicę można wprowadzać do gleby na różne sposoby. Najczęściej stosowaną metodą jest przekopywanie materii organicznej późną jesienią lub wczesną wiosną. Największe jej ilości zawierają komposty sporządzone z różnych resztek roślinnych niezawierających kwitnących chwastów. Próchnicę tworzą również wysiewane rośliny poplonowe przyorane na zimę lub pozostawione do wiosennego przyorania. Mogą utworzyć ją także rozdrobnione pędy drzew owocowych, które po przekopaniu poprawią strukturę gleb gliniastych, stwarzając lepsze warunki powietrzno-wodne. Jednak zarówno w przypadku zrębek drzew, jak i zgrabionych opadłych jesiennych liści wiosną należy zastosować większą dawkę azotu przyspieszającą rozkład resztek roślinnych i uzupełniać jego straty.
Przeczytaj również:
Małgorzata Wyrzykowska
