Nawet bardzo dobre szczepionki mogą okazać się nieskuteczne lub mało skuteczne, jeżeli sprawność układu immunologicznego zwierzęcia będzie upośledzona przez złą higienę czy niewłaściwy mikroklimat w chlewni. Także niedożywienie, a zwłaszcza niedobór białka, aminokwasów egzogennych, witamin oraz makro- i mikroelementów w paszy, może wpływać niekorzystnie na sprawność układu odpornościowego, a tym samym – na skuteczność profilaktyki swoistej. W celu osiągnięcia wysokiego poziomu odporności poszczepiennej immunizowane zwierzęta muszą wykazywać się dobrym stanem zdrowia.
Najpierw badania
Bardzo istotne znaczenie dla skuteczności immunoprofilaktyki ma znajomość właściwości biologicznych używanego preparatu. Błędem jest użycie szczepionki, która nie zawiera warunkujących odporność przeciwzakaźną antygenów drobnoustroju będącego przyczyną choroby. Zdarza się to, gdy błędnie rozpoznano przyczyny zachorowania. Właściwą diagnozę w większości przypadków zapewnia badanie laboratoryjne. Coraz częściej poza rutynowym badaniem bakteriologicznym konieczne jest przeprowadzenie badań serologicznych w celu ustalenia serotypu bakterii lub typu wirusa. Dla ustalenia optymalnego terminu szczepień w wielu przypadkach niezbędne jest określenie tzw. profilu serologicznego stada. Dane z tego badania umożliwiają uzyskanie odpowiedzi na pytanie, w którym momencie dochodzi do zakażenia świń. Szczepienie zwierząt powinno być wykonane kilka tygodni przed tym terminem.
Z reguły szczepionki muszą być przechowywane w lodówce w temperaturze od +2 do +8°C. Jeśli dojdzie do ich zamrożenia lub przegrzania, tracą swoją skuteczność. Należy również uważać, aby nie doszło do ich rozwarstwienia.
Na co szczepić?
Podstawowe szczepienia, jakie należy przeprowadzać w gospodarstwie, dotyczą takich chorób, jak:
- parwowiroza i różyca – co pół roku, kupowane loszki w 7. miesiącu życia, a następnie zawsze 2 tygodnie po porodzie lub co pół roku;
- zespół rozrodczo-oddechowy (PRRS) – co 4 miesiące stado podstawowe;
- zakaźne zanikowe zapalenie nosa (ZZZN) – w stadach małych raz na pół roku całe stado, loszki dwukrotnie: 5 tygodni i 2 tygodnie przed porodem, a następnie co pół roku;
- kolibakterioza – w stadach małych raz na pół roku całe stado, loszki dwukrotnie: 5 tygodni i 2 tygodnie przed porodem, a następnie co pół roku;
- cirkowiroza – szczepienie prosiąt około 3. tygodnia życia;
- mykoplazmowe zapalenie płuc – szczepienia warchlaków jednokrotne lub dwukrotne, w zależności od natężenia choroby; termin szczepienia zależny od momentu wystąpienia objawów klinicznych, najczęściej między 1. a 3. tygodniem życia;
- różyca – szczepienie warchlaków po 70. dniu życia, a następnie dawka przypominająca 2 tygodnie później;
- grypa – stado podstawowe, dwukrotnie w odstępie około 4 tygodni, następnie co 4 miesiące.
Dominika Stancelewska
