Świnie wybite i zutylizowane, ale za część rolnik nie dostał pieniędzy. Skargą zajął się RPO
Do Rzecznika Praw Obywatelskich wpłynęła skarga rolnika dotycząca zasad wypłaty odszkodowania z tytułu likwidacji świń po potwierdzeniu ASF. Problem dotyczy partii tuczników nieco wcześniej odstawionych do ubojni i to właśnie za nie gospodarz nie otrzymał żadnych pieniędzy - ani zapłaty z zakładu mięsnego, ani rekompensaty od państwa.
W skardze do RPO rolnik wskazał, że sprawa dotyczy dość krótkiego czasu jaki upłynął od sprzedaży przez niego partii tuczników i wykrycia w jego hodowli wirusa afrykańskiego pomoru świń (ASF). Najpierw rolnik sprzedał, zgodnie z umową kontraltacji, tuczniki z bieżącym świadectwem zdrowia, do zakładu mięsnego, a po 3 dniach od sprzedaży weterynaria wykryła w jego stadzie ASF.
W Związku z wystąpieniem choroby zakaźnej, Inspekcja Weterynaryjnej nakazała ubój wszystkich świń w gospodarstwie. Co więcej, weterynaria zobowiązała także ubojnię do utylizacji partii produktów z mięsem z tuczników, które 3 dni wcześniej kupiła od rolnika. Zakład mięsny nie zapłacił rolnikowi za dostarczone świnie, tłumacząc to "istotną wadą dostarczonych tuczników".
Co prawda rolnika otrzymał odszkodowanie ze Skarbu Państwa za świnie wybite w jego gospodarstwie, ale ani on, ani ubojnia nie otrzymali żadnej rekompensaty za tuczniki odstawione do masarni i tam zutylizowane.
Komu przysługuje odszkodowanie za wybite świnie, a komu nie?
Z jednej strony, zgonie z art. 49 ust. 1 ustawy o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, rolnikowi przysługuje odszkodowanie z budżetu państwa m.in. za:
- zwierzęta hodowlane poddane ubojowi z nakazu Inspekcji Weterynaryjnej;
- zwierzęta padłe w wyniku zastosowania zabiegów nakazanych weterynarię przy zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt;
- produkty pochodzenia zwierzęcego, jaja wylęgowe, pasze oraz sprzęt, które nie mogą być poddane odkażaniu.
Jednak z drugiej strony w ust. 7 mowa o wyłączeniach z tych rekompensat, czyli mówiąc prościej - kto nie może otrzymać odszkodowania ze względu na decyzję weterynarii. A są to podmioty prowadzące:
- działalność w zakresie zarobkowego transportu zwierząt; organizowania targów, wystaw, pokazów lub konkursów zwierząt; obrotu zwierzętami, z wyjątkiem obrotu prowadzonego w ramach działalności rolniczej;
- działalność nadzorowaną w zakresie produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego lub produktów pochodnych;
- działalność w zakresie uboju zwierząt lub produkcji mięsa.
Zatem zgodnie z obowiązującym prawem, ubojnia nie mogła otrzymać odszkodowania za zutylizowane produkty z tuczników kupionych od rolnika, który złożył skargę do RPO. Nie otrzymał go też rolnik, bo w tym momencie produkty mięsne już nie należały do niego.
Czy ministerstwo rolnictwa zmienia zasady wypłaty odszkodowań za ASF?
Z tego właśnie powodu Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich poprosiło resort rolnictwa o analizę czy jest możliwe wprowadzenie mechanizmu rekompensaty dla rolników, którzy znaleźli się w takiej sytuacji jak skarżący gospodarz.Jak tylko Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przygotuje odpowiedź, poinformujemy o tym na naszym portalu.
Paweł Mikos
