Płyn ustny może być wykorzystywany do monitorowania patogenów w chorobach oddechowych świń, jak wirus zespołu rozrodczo-oddechowego (PRRSV), cirkowirus typu 2 (PCV2), wirus grypy (SIV) i Mycoplasma hyopneumoniae. Stosowanie płynu ustnego w diagnostyce weterynaryjnej nie jest częste, jednak wyniki badań pokazują, że może być prostą, wydajną i opłacalną metodą monitoringu chorób u świń.
Możliwość wykrywania wirusa i przeciwciał w płynie ustnym jest bardzo pomocna w zwalczaniu chorób w terenie. W tej metodzie nie badamy poszczególnych zwierząt, ale wszystkie sztuki w kojcu i pobieramy próbkę reprezentatywną, co pozwala nam ustalić dynamikę zakażeń w populacji. Jeden wynik reprezentuje jakby kilka próbek (obejmują większą liczbę świń). Łatwość pobierania materiału do badań pozwala na wykonywanie diagnostyki z większą częstotliwością. Metoda jest skuteczna jako dodatkowe narzędzie diagnostyczne, ale ważne jest pobieranie próbek z wielu kojców i w różnym czasie.
Łatwo i bezstresowo
Płyn w jamie ustnej składa się ze śliny i przesięku błony śluzowej jamy ustnej. Ślina jest wydzieliną gruczołów śliniankowych, natomiast przesięk powstaje głównie w wyniku przechodzenia płynu z drobnych naczyń poprzez błonę śluzową policzków do światła jamy gębowej. Płyn ustny może zawierać zarówno przeciwciała, jak i same antygeny poszczególnych patogenów.
Często przyżyciowa diagnostyka laboratoryjna chorób wirusowych przysparza trudności, co wynika głównie ze stosunkowo krótkiego czasu obecności wirusa w nabłonku górnych dróg oddechowych. W celu wykrycia wirusa wymazy z nosa powinny być pobierane od świń w ostrej fazie infekcji. Wyniki badań wykazały dłuższy czas występowania materiału genetycznego wirusa w płynie ustnym w porównaniu do wymazów z nosa.
- Pobieranie płynu ustnego jest prostą i tanią metodą diagnostyki i zwalczania chorób świń w stadach
Technika wieszania
Bawełnianą linę zawieszamy na wysokości dostosowanej do wielkości świń, tak aby była dla nich łatwo dostępna, ale równocześnie nie może ona dotykać podłoża. Lina bawełniana ma lepsze właściwości absorbcyjne płynów niż materiał syntetyczny. Dobry efekt uzyskuje się również poprzez splątanie kilku linek , ale nie mogą być zbyt grube.
Liny nie powinno umieszczać się blisko źródła wody i karmników, ze względu na ryzyko zanieczyszczenia pobieranego materiału. Świnie gryzą i żują linę i po około 20–30 minutach jest na niej wystarczająca ilość śliny do pobrania do badań. W tym celu linę należy wycisnąć. Na linę nakładamy worek, ściskamy mocno dłońmi jego wlot i ruchem w dół wyciskamy płyn z liny do worka. Pobrany materiał dostarczamy do laboratorium.
Dominika Stancelewska
