Jaki jest najlepszy czas na krycie jałówek ras mięsnych?

Najlepszym wskaźnikiem rozwoju somatycznego jałówek, wskazującym na dojrzałość płciową, jest uzyskanie przez nie co najmniej 60% masy ciała krowy danej rasy, a najlepiej dorosłej matki jałówki. Należy pamiętać, że masie ciała powinna towarzyszyć kondycja hodowlana, a nie opasowa, gdyż przy kondycji opasowej wyższa masa ciała nie wynika z lepszego rozwoju poszczególnych układów i narządów, a odłożonego nadmiaru tłuszczu.

Drugim ważnym elementem osiągnięcia dojrzałości hodowlanej jest minimalny wiek. Powinien on wynosić 15–20 miesięcy, przy czym niższy wiek winien odnosić się do ras brytyjskich wcześniej dojrzewających, tj. angus i hereford. Ważnym elementem, który warunkuje osiągnięcie wcześniej wymienionych parametrów oraz dojrzałości hodowlanej, jest dobry stan zdrowia, który wynika z odpowiedniego żywienia i zastosowanego systemu utrzymania.

W Europie zaciela się jałówki dość późno. Wcześnie zacielone jałówki mogą co prawda urodzić zdrowe cielęta, ale na pewno będą one o niższej wadze urodzeniowej i zazwyczaj będą miały gorsze przyrosty w porównaniu do rówieśników urodzonych od starszych jałówek. Przy tym samym żywieniu, takie cielę do 7 miesiąca życia osiągnie wagę o 20–30 kg niższą. Ważne też jest to, że taka wcześnie zacielona jałówka z dużym prawdopodobieństwem nie wyrośnie na dużą krowę. W Ameryce stosuje się jednak praktykę wczesnego zacielania jałówek, niemniej jednak dostarczana im pasza jest bardzo wysokiej jakości i bogata w białko.

• Ważnym etapem rozwoju rozpłodowego bydła mięsnego jest dojrzałość fizyczna, która objawia się zakończeniem procesów rozwoju i wzrostu organizmu, ukształtowaniem ram szkieletu kostnego, wielkości narządów wewnętrznych i masy ciała w kondycji hodowlanej. Mięsne rasy bydła osiągają dojrzałość fizyczną dopiero w wieku 5–6 lat

Na przykład, optymalnym terminem w polskich warunkach zacielania jałówek rasy limousine jest wiek 20–22 miesiące przy masie ciała 460–500 kg. Wszystko oczywiście zależy od kondycji, w jakiej znajduje się konkretna jałówka. Nie da się bowiem ściśle określić ram wiekowych, bo osiąganie optymalnej wagi może być bardzo zróżnicowane. Generalnie jednak nie powinno się zacielać jałówek wcześniej niż w wieku 18 miesięcy, ponieważ one wciąż rosną. Charolaise, czyste bądź mieszańce z dużym dolewem, należy kryć w wieku 2 lat przy wadze 500–600 kg. Zacielając jałówki należy zwrócić uwagę, jakim bykiem kryjemy, żeby cielęta nie były zbyt duże jak na możliwości nierozwiniętego jeszcze w pełni organizmu.

Wprowadzenie sezonowości wycieleń oznaczać może obniżenie kosztów utrzymania zwierząt. Należy jednak pamiętać, że pełnej sezonowości wycieleń nie da się uzyskać bez surowego brakowania krów jałowych, co istotnie pogarsza opłacalność chowu. W polskich warunkach byłoby idealnie, gdyby krowy cieliły się od stycznia (a nawet grudnia) do maja. Krowa, która cieli się na nie najlepszym pastwisku np. w lipcu, gdy jeszcze na dodatek brakuje wody w glebach, musi być dokarmiana. Cielę staje się „prawdziwym” przeżuwaczem (ma całkowicie rozwinięte przedżołądki) dopiero w wieku 3 miesięcy, a więc urodzone w lipcu zaczyna pobierać paszę jak przeżuwacz we wrześniu – październiku, czyli trafia w najgorszy moment. Wartość traw jest w tym okresie zdecydowanie niższa, jest jej mniej, a zwierzęta jeszcze nie otrzymują dawki zimowej. Efekt letnich porodów jest więc taki, że krowa ma mniej mleka, a cielę mniejsze przyrosty. Gdy natomiast krowa cieli się w styczniu, gdy jest na żywieniu zimowym, to cielę jest żywione odpowiednią ilością i jakością mleka, a zaczynając trzeci miesiąc życia wchodzi na bardzo dobrej jakości pastwisko z młodą zielonką. Warto więc kryć w okresie wiosenno-letnim (kwiecień–sierpień).