Karnityna w żywieniu świń

Karnityna występuje we wszystkich komórkach zwierząt, ale najwięcej jest jej w mięśniu sercowym, wątrobie i mięśniach szkieletowych. Występuje również w niektórych roślinach, lecz są to ilości nieporównywalnie mniejsze. W przypadku ludzi karnityna pomaga zmniejszyć masę ciała i utrzymać ją w ryzach poprzez ograniczanie gromadzenia tłuszczu w organizmie. Występuje w dwóch formach: D i L, jednak tylko L-karnityna jest związkiem aktywnym biologicznie. Powstaje w wątrobie zwierząt z metioniny i lizyny, przy udziale witamin C, PP, B₆ oraz pirodyksyny i żelaza. Dlatego też bardzo ważne jest dobre zbilansowanie diety pod względem zawartości niezbędnych aminokwasów.

Zanim wprowadzono zakaz stosowania mączek mięsno-kostnych, świnie otrzymywały ten składnik w paszach pochodzenia zwierzęcego. Obecnie mieszanki mogą charakteryzować się niedoborem L-karnityny, co jest szczególnie niekorzystne w przypadku prosiąt w czasie wzrostu oraz loch podczas porodu i laktacji. Dodatek L-karnityny zwiększa o niemal 70% udział tłuszczów w przemianie materii. Poprawia to wydolność tlenową i zwiększa masę mięśni oraz ich siłę. Niedobór L-karnityny zakłóca natomiast szereg procesów metabolicznych.


U loch otrzymujących w mieszankach dodatek L-karnityny w okresie ciąży i laktacji obserwuje się istotny wpływ tego składnika na wielkość miotu, zmniejszenie strat wśród prosiąt, zwiększenie ich masy urodzeniowej – nawet w przypadku liczniejszych miotów. Ponadto stwierdza się mniej prosiąt małych i martwo urodzonych. Dodatek karnityny wpływa również na wzrost produkcji mleka oraz na zwiększenie koncentracji tego składnika we krwi oraz w mleku loch. Zwiększona produkcja mleka wpływa na wyższą masę prosiąt przy odsadzeniu.

Dodatek L-karnityny dla macior prośnych poprawia ich kondycję po porodzie, a u loch karmiących ogranicza utratę masy ciała i tkanki tłuszczowej po zakończeniu laktacji oraz skraca okres międzyciążowy. Szybciej odbudowują one kondycję po tym wyczerpującym okresie. Związek ten ponadto poprawia mleczność loch, a tym samym wydzielanie wraz z mlekiem większej ilości składników pokarmowych, co zwiększa tempo wzrostu prosiąt.

Stosowanie dodatku L-karnityny w żywieniu knurów wpływa dodatnio na produkcję nasienia poprzez zwiększenie jego objętości oraz na ruchliwość plemników. L-karnityna może brać udział w przemianach metabolicznych plemników.

Karnityna jest niezbędna do właściwego wykorzystania tłuszczu pochodzącego z paszy, więc dodatek preparatów zawierających ten składnik może w sposób znaczący poprawić tempo wzrostu i wykorzystanie paszy przez prosięta. Jest to szczególnie istotne w pierwszych tygodniach po odsadzeniu, gdy zapotrzebowanie energetyczne zwierząt jest znaczne. Podając prosiętom paszę z dodatkiem L-karnityny, obserwuje się zwiększenie pobrania mieszanki i poprawę jej wykorzystania oraz wyższe przyrosty masy ciała, a ponadto mniejsze odkładanie lipidów w tuszy w porównaniu ze zwierzętami nieotrzymującymi tego dodatku. Krótko mówiąc, L-karnityna wpływa na przyrost tkanki mięśniowej kosztem tkanki tłuszczowej.

Podawanie jej wskazane jest więc przede wszystkim w przypadku zwierząt młodych i rosnących, reprodukcyjnych (głównie loch w okresie ciąży i karmienia prosiąt), a także świń wysokomięsnych o wysokim potencjale genetycznym. W paszach dla poszczególnych grup technologicznych zaleca się następujący dodatek L-karnityny: