Który system żywienia jest najlepszy?

W żywieniu grupowym krów w laktacji z powodzeniem można korzystać z pomysłu tak zwanego TMR-u bazowego. Gdy w stadzie mamy 3 grupy krów w laktacji, np. każda liczy po 20 sztuk, to na początku miesza się TMR bazowy dla wszystkich 60 krów, przyjmując założenie, że jego wartość pokarmowa ma pokrywać zapotrzebowanie na np. 25 litrów mleka. Po zadaniu 1/3 mieszaniny, 20 krowom najmniej wydajnym do wozu dosypujemy taką ilość pasz treściwych, aby pozostałe 2/3 mieszaniny pokrywało zapotrzebowanie na np. 33 litry mleka. Po zadaniu jej kolejnej grupie 20 krów, pozostaje tylko dosypać do reszty TMR-u kolejną porcję paszy treściwej, tak by pokrywał on zapotrzebowanie najbardziej wydajnych krów tj. na 45 litrów mleka. W oborze wolnostanowiskowej jedyną trudnością podczas stosowania takiego modelu jest konieczność zorganizowania przepędu krów z poszczególnych grup do hali udojowej.

Prof. Kowalski sugeruje, by stację pozostawić w grupie najbardziej wydajnych sztuk, promując je 2–3 kilogramami mieszanki treściwej. Ponadto stacja żywienia wykorzystywana w najwydajniejszej grupie spełnia dodatkowe zadanie. Ułatwia hodowcy kontrolę pobierania paszy przez krowę. Każde pominięcie odpasu w stacji żywienia jest monitorowane komputerowo i może być sygnałem rozpoczynających się problemów metabolicznych. W sytuacji utraty apetytu, krowa zmniejszanie pobrania paszy rozpoczyna od zaprzestania pobierania pasz treściwych.

• System TMR z dużą ilością pasz treściwych jest mniej kwasicowy niż system PMR z zadawaniem pasz treściwych ze stacji żywienia

Dlaczego prof. Kowalski nie jest zwolennikiem żywienia krów hf PMR-em, w oborach liczących 50-100 sztuk? Jak argumentuje, w systemie PMR ilość pasz treściwych w mieszaninie nie może być duża, bo doprowadziłoby to do otłuszczenia się krów niskowydajnych. Z tego powodu zazwyczaj wspólny TMR zbilansowany jest na produkcję 20–22 litrów mleka i znajduje się w nim 3–4 kg paszy treściwej. Nie wykorzystuje się zatem faktu, że mieszanie dużych dawek pasz treściwych w wozie paszowym zmniejsza ryzyko pojawienia się subklinicznej kwasicy. W Systemie PMR pasze treściwe najczęściej zadawane są w stacjach żywienia, według odpowiedniego podziału na odpasy – na przykład co godzinę krowa pobiera 1 kg granulatu. Pomimo tego system ten jest gorszy dla fizjologii przeżuwacza, a więc bardziej kwasicowy niż mieszanie pasz w wozie paszowym. Krowa pobierając pasze treściwe razem z paszami objętościowymi w jednym kęsie – a tak zakłada system TMR – ślini się, przez co buforuje płyn żwacza i stabilizuje fermentację żwaczową.