Żywienie jałówek po okresie odchowu
Cieliczki mięsne urodzone w okresie jesienno-zimowym, po okresie odchowu wychodzą na pastwisko i pozostają tam do jesieni, uzyskując masę ciała około 300 kg. Po powrocie z pastwiska jałówki opasa się intensywnie w oborze, a do uboju kieruje, gdy mają 18–22 miesiące. Można też żywić je ekstensywnie, a dotuczać na pastwisku w kolejnym roku. Wówczas do uboju przeznaczane są w wieku ok. 24 miesięcy. Aby uniknąć nadmiernego otłuszczenia tusz, dzienna dawka paszy treściwej w tym okresie powinna być obniżona o około połowę w porównaniu do ilości stosowanych u buhajków.
Cieliczki urodzone wczesną wiosną korzystają z dwóch okresów pastwiskowych. W czasie pierwszego z nich zwierzęta dokarmia się około 1 kg paszy treściwej dziennie, uzyskując dzienne przyrosty na poziomie 500-600g i końcową masę ciała 125-175kg. Po zakończeniu wypasu jałówki żywi się alkierzowo paszami objętościowymi, głównie kiszonkami z traw i sianem. Po okresie ekstensywnego żywienia zimowego, w następnym roku jałówki wychodzą na pastwiska osiągając masę ciała 250-300kg, a następnie są dotuczane kiszonką z kukurydzy lub kiszonką z przewiędniętych traw i paszą treściwą. Zwierzęta sprzedaje się w wieku 18–20 miesięcy, przy masie ciała wynoszącej 380–420 kg. Z uwagi na intensywny rozwój jałówek w całym okresie opasu, z jednej strony obniża się jego intensywność i podnosi koszty, ale z drugiej strony, umożliwia wykorzystanie w większym zakresie pasz objętościowych o niższej wartości pokarmowej przez starsze zwierzęta.
W gospodarstwach o dużej powierzchni pastwisk wymierne korzyści – w postaci produkcji wołowiny i pozyskiwanych cieląt – może przynieść hodowcy opas razówek.
Żywienie po zacieleniu
Po średnio intensywnym żywieniu w okresie odchowu – na poziomie przyrostów 500–600 g dziennie – jałówki pokrywa się w wieku 13–15 miesięcy. Sztuki wyjątkowo wyrośnięte można pokryć nawet wcześniej, przy masie ciała 270–320 kg (angus, herefrod) lub 330–350 kg (limousine, simental, charolaise). W okresie ciąży jałówki żywimy dobrej jakości paszami objętościowymi z niewielką ilością pasz treściwych oraz dodatków mineralno-witaminowych. W tym okresie zwierzęta powinny mieć pokryte zapotrzebowanie wynikające z rozwijającego się płodu oraz na przyrosty masy ciała, jednak bez nadmiernego otłuszczania się zwierząt. Wycielenie takich jałówek odbywa się w wieku 24 miesięcy. Cielęta urodzone w okresie jesienno-zimowym, po okresie karmienia siarą, odłącza się od matek i odchowuje na preparatach mlekozastępczych. Doświadczenia wielu hodowców potwierdzają, że bardziej opłacalny jest raczej krótki okres ssania cieląt (do dwóch tygodni) i ubój jałówek bez dotuczania. Krótki okres laktacji nie powoduje znacznych ubytków masy ciała jałówek, a tym samym unika się ich późniejszego odbudowywania w okresie opasania końcowego. Uzyskane tusze charakteryzują się przy tym mniejszym otłuszczeniem. Z kolei cielęta urodzone na wiosnę powinny możliwie długo przebywać z matką na pastwisku (około 6 tygodni), aby utrzymać wysokie tempo dziennych przyrostów. Po odsadzeniu cieląt, razówki opasa się przez 5–7 tygodni i przy masie ciała 450–500 kg przeznacza na ubój. W okresie opasu należy unikać skarmiania dużych ilości ziarna zbóż i kiszonki, gdyż niekorzystnie wpływa to na jakość tuszy z powodu nadmiernego otłuszczenia.
Beata Dąbrowska
