Jak bydło zaraża się pasożytami wewnetrznymi?
Robaczyce żołądkowo-jelitowe i płucne, czyli pasożyty wewnętrzne, występują u bydła przede wszystkim od trzeciego miesiąca życia, szczególnie w pierwszym sezonie pastwiskowym. Ale to wszystko zależy m.in. od warunków środowiskowych, zagęszczenia populacji i sposobu wypasu. Rolnicy, chcąc się upewnić, że zwierzęta mają pasożyty, powinni zbadać kał. Robią to ci lekarze weterynarii, którzy mają na wyposażeniu mikroskopy i zestawy do badania kału.
Zwierzęta zarażają się pasożytami wewnętrznymi poprzez połknięcie larw, które są na pastwiskach. Jeśli łąki nie są oczyszczane z kału, a przerwa między wypasami jest krótka, to wówczas następuje zarażenie. Przyjmuje się, że od wydalenia jaja, które jest zdolne do przeobrażenia, przy dobrych warunkach klimatycznych, czyli kiedy jest wilgotno i ciepło, do zakażenia mija około 21 dni. Niestety, nie da się w 100% wyeliminować jaj pasożytów. Dobrym rozwiązaniem zapobiegającym zakażeniom jest kwaterowanie łąk.
Jakie są objawy zarobaczenia u bydła?
Bydło, które jest nosicielem pasożytów, ma mniejszy apetyt. Takim charakterystycznym objawem jest też nastroszona i matowa sierść, suchy męczący kaszel w przypadku robaków płucnych oraz niższa wydajność mleczna (9–13% na rok) i opasowa (spadek przyrostu mięsa od 14–50 kilogramów na rok). Może wystąpić również podkliniczne zapalenie układu oddechowego lub gruczołu mlekowego, podwyższona liczba komórek somatycznych. Nie są to jednak objawy, które jednoznacznie wskazują na zarobaczenie.
U bydła w ostrej postaci choroby w przypadku pasożytów wewnętrznych występuje silna biegunka i szybki spadek masy ciała. U osobników młodych, dochodzi do zahamowania wzrostu. Kolor kału jest zielony. Nie jest on typowy jak przy dolegliwościach trawiennych. W skrajnych przypadkach może dojść do zalegania. W przypadku pasożytów zewnętrznych mogą występować wyłysienia i strupy.
Podejrzewamy, że nasze bydło ma pasożyty - co dalej?
Jeśli podejrzewamy wystąpienie pasożytów, to warto ocenić intensywność ich inwazji poprzez badanie kału lub morfologię krwi. Mocno podwyższony poziom eozynofilów we krwi wskazuje na zarobaczenie. Jednak wielu hodowców prowadzących wypas bydła decyduje się na obowiązkowe odrobaczanie całego stada zarówno przed wyjściem na pastwiska, jak i w chwili zakończenia wypasu.
W zwalczaniu pasożytów pomogą leki. Może to być eprinomektyna, polewana na kark (tzw. metoda pur-on) w dawce 10 ml/100 kg m.c., wtedy jest zerowa karencja na mleko i mięso. Można też zastosować ją w iniekcji w dawce 1 ml/100 kg, wtedy jest 63 dni karencji na tkanki jadalne i zerowa karencja na mleko. Zwalcza nicienie płucne i żołądkowo-jelitowe, tasiemce, świerzbowce, wszoły, kleszcze, gzy i muchy. Inna substancja aktywna to albendazol podawany doustnie w dawce 7,5–10 ml/100 kg m.c. Tu karencja na mleko wynosi 3 dni, na tkanki jadalne 14 dni. Zwalcza motylicę wątrobową, nicienie żołądkowo-jelitowe, tasiemce, nie działa na nicienie płucne. Najlepiej zastosować go u krów w zasuszeniu.
Andrzej Rutkowski
