Jaki był cel przeprowadzonej przez IJHARS kontroli w ubojniach?
Celem zaplanowanej kontroli klasyfikacji tusz wołowych według systemu EUROP było sprawdzenie, czy prawidłowo określana jest klasa tusz, a także czy przestrzegane są obowiązujące przepisy w ramach funkcjonującego systemu.
System klasyfikacji EUROP ma zapewniać rzetelną oraz transparentną ocenę jakości tusz zwierząt rzeźnych, a także właściwe ustalanie cen w notowaniach na terenie Unii Europejskiej. Obowiązek stosowania klasyfikacji tusz wołowych w Polsce dotyczy wszystkich rzeźni, które w ostatnim roku ubiły powyżej 3900 szt. bydła (tj. powyżej 75 szt. tygodniowo średnio w roku).
W ramach przeprowadzonej kontroli, przeprowadzono 545 wizyt kontrolnych w 68 zakładach ubojowych, podczas których sprawdzono poprawność klasyfikacji tusz zwierzęcych przeprowadzonej przez 116 rzeczoznawców. W sumie kontroli poddano 20,7 tys. szt. tusz wołowych.
Kontrola klasyfikacji tusz wołowych w ubojniach – do jakich wniosków doszli kontrolerzy?
Wyniki kontroli zakładów ubojowych wypadły stosunkowo dobrze. Według kontroli, klasy jakości były przyznawane tuszom prawidłowo we wszystkich kontrolowanych ubojniach, a stwierdzone błędy mieściły się w granicach tolerancji błędu.
Liczba tusz prawidłowo sklasyfikowanych przez rzeczoznawców w 2022 r. pod względem uformowania wynosiła 16 596 szt., (80,2% wszystkich skontrolowanych), a pod względem otłuszczenia 15 788 szt., (76,3%).
Kontrola nie wykryła żadnych nieprawidłowości w zakresie czasu nadawania tuszom klas, ustawienia tary na wagach kolejkowych czy okresu przechowania protokołów z ustalania klas jakości tusz przez rzeczoznawców. Informacje przekazywane dostawcom były zgodne z dokumentacją zakładową we wszystkich kontrolowanych zakładach.
Jakie nieprawidłowości w polskich ubojniach stwierdzono podczas kontroli podczas klasyfikacji tusz?
- Błędna ocena uformowania dotyczyła 4109 szt. tusz, w tym zawyżona 2809 szt., a zaniżona 1300 szt.
- Błędna ocena otłuszczenia dotyczyła 4917 szt. tusz, w tym zawyżona 1764 szt., a zaniżona 3153 szt.
- W dwóch ubojniach, w przypadku 27 tusz, kategorie umieszczone na tuszach były niezgodne z dokumentacją zakładową oraz stanem faktycznym.
- Klasy jakości tusz były ustalane bez aktualnego uprawnienia przez 5 osób.
- W przypadku 322 tusz stwierdzono nieprawidłową obróbkę lub prezentację.
- W przypadku 373 szt. tusz stwierdzono nieprawidłowe znakowanie klasą jakości handlowej.
- W jednej ubojni dokumentowanie czynności ustalania klas jakości tusz przez rzeczoznawców było nieprawidłowe.
- W jednej ubojni, niezgodne z dokumentacją zakładową klasy jakości umieszczone na tuszach, stwierdzono w odniesieniu do 35 tusz.
- W trzech ubojniach wykryto brak kwartalnej informacji o liczbie uzyskanych tusz lub nieterminowe jej przesłanie do właściwego wojewódzkiego inspektoratu.
- W dwóch ubojniach wagi, używane do ustalania masy tusz, posiadały nieaktualne cechy legalizacji.
Jak wynika z danych, liczba tusz poddanych klasyfikacji w systemie EUROP w Polsce systematycznie wzrasta. W 2021 r. liczba tak sklasyfikowanych tusz była o ok. 1/4 wyższa niż w 2012 r. i wynosiła 1,69 mln. szt. Udział tusz klasyfikowanych w uboju całkowitym wynosił w 2021 r. 92,3%, a w 2022 r. 92,8%.
