Wysoce zjadliwa grypa ptaków jest chorobą drobiu podlegającą obowiązkowi zwalczania, w przebiegu której śmiertelność może sięgać nawet do 100%. Zwalczanie grypy ptaków na terenie naszego kraju prowadzone jest zgodnie z przepisami ustawy z 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt i rozporządzenia ministra rolnictwa z 18 grudnia 2007 r. w sprawie zwalczania grypy ptaków, w którym szczegółowo określono zasady postępowania przy podejrzeniu, potwierdzeniu choroby, w ustanowionych obszarach wokół ogniska choroby oraz warunki wygaszenia ogniska choroby i uchylenia obowiązujących restrykcji.
Zasady zgodne z przepisami
Obowiązujące w całym kraju zasady bioasekuracji wynikają z rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 4 kwietnia 2017 r. w sprawie zarządzenia środków związanych z wystąpieniem wysoce zjadliwej grypy ptaków, tj.:
- zakaz:
- pojenia drobiu oraz ptaków utrzymywanych przez człowieka wodą ze zbiorników, do których dostęp mają dzikie ptaki,
- wnoszenia i wwożenia na teren gospodarstwa, w którym jest utrzymywany drób, zwłok dzikich ptaków lub tusz ptaków łownych;
- nakaz:
- utrzymywania drobiu w sposób ograniczający jego kontakt z dzikimi ptakami,
- zgłaszania do powiatowego lekarza weterynarii miejsc, w których jest utrzymywany drób lub inne ptaki, z wyłączeniem ptaków utrzymywanych stale w pomieszczeniach mieszkalnych,
- utrzymywania drobiu w sposób wykluczający dostęp do zbiorników wodnych, do których dostęp mają dzikie ptaki,
- przechowywania paszy dla ptaków w sposób zabezpieczający przed kontaktem z dzikimi ptakami oraz ich odchodami,
- karmienia i pojenia drobiu oraz ptaków utrzymywanych w niewoli w sposób zabezpieczający paszę i wodę przed dostępem dzikich ptaków oraz ich odchodami,
- wyłożenia mat dezynfekcyjnych przed wejściami i wyjściami z budynków inwentarskich, w których jest utrzymywany drób, w liczbie zapewniającej zabezpieczenie wejść i wyjść z tych budynków – w przypadku ferm, w których drób jest utrzymywany w systemie bezwybiegowym,
- stosowania przez osoby wchodzące do budynków inwentarskich, w których jest utrzymywany drób, odzieży ochronnej oraz obuwia ochronnego, przeznaczonych do użytku wyłącznie w danym budynku – w przypadku ferm, w których drób jest utrzymywany w systemie bezwybiegowym,
- stosowania przez osoby wykonujące czynności związane z obsługą drobiu zasad higieny osobistej, w tym mycie rąk przed wejściem do budynków inwentarskich,
- oczyszczania i odkażania sprzętu i narzędzi używanych do obsługi drobiu przed każdym ich użyciem,
- powstrzymania się przez osoby, które w ciągu ostatnich 72 godzin uczestniczyły w polowaniu na ptaki łowne, od wykonywania czynności związanych z obsługą drobiu,
- dokonywania codziennego przeglądu stad drobiu wraz z prowadzeniem dokumentacji zawierającej w szczególności informacje na temat liczby padłych ptaków, spadku pobierania paszy lub nieśności.
Kiedy występuje największe ryzyko?
Stosowanie zasad bioasekuracji minimalizuje ryzyko przeniesienia wirusa grypy ptaków do gospodarstwa. Głównym czynnikiem ryzyka wybuchu choroby wśród drobiu jest system chowu, w jakim utrzymywane są ptaki. Drób utrzymywany w systemie otwartym jest narażony na kontakt bezpośredni lub pośredni (np. poprzez zanieczyszczoną odchodami słomę) z ptactwem dzikim, co może być przyczyną wystąpienia ogniska na fermie.
Drób powinien być utrzymywany w sposób wykluczający jego dostęp do zbiorników wodnych, ponieważ istnieje ryzyko przenoszenia wirusa wraz z wodą ze zbiorników wodnych, przy których bytowały ptaki dzikie i pozostawiły odchody zawierające wirusa. Dlatego też zaleca się pozostawienie ptaków w zamknięciu i wstrzymanie się od wypuszczania ich na wybieg. Istotnym środkiem, który stosuje się w celu ograniczenia możliwości przeniesienia wirusa na teren fermy, jest wyłożenie mat dezynfekcyjnych w wejściach i wyjściach z budynków, w których utrzymywany jest drób, a także zapewnienie utrzymania skuteczności działania środka dezynfekcyjnego.
Osoby zajmujące się obsługą drobiu również mogą przyczynić się do przeniesienia wirusa na teren gospodarstwa, dlatego istotne jest stosowanie przez nie odzieży i obuwia ochronnego, przeznaczonych do użytku wyłącznie w danym budynku. Osoby, które w ciągu ostatnich 72 godzin uczestniczyły w polowaniu na ptaki łowne, nie powinny wykonywać czynności związanych z obsługą drobiu.
Karmienie i pojenie powinno odbywać się w sposób zabezpieczający paszę i wodę przed dostępem dzikich ptaków oraz ich odchodami. Niezbędne jest stosowanie środków higieny osobistej (w tym mycia rąk) przez osoby wykonujące czynności związane z obsługą drobiu przed karmieniem i pojeniem ptaków.
Symptomy, na które warto zwrócić uwagę
W przypadku gdy hodowca drobiu zauważy niepokojące objawy kliniczne, takie jak:
- zwiększona śmiertelność,
- znaczący spadek pobierania paszy i wody,
- objawy nerwowe: drgawki, skręt szyi, paraliż nóg i skrzydeł, niezborność ruchów,
- duszność,
- sinica i wybroczyny,
- biegunka,
- nagły spadek nieśności,
- powinien niezwłocznie poinformować lekarza weterynarii prywatnej praktyki lub powiatowego lekarza weterynarii.
- Wciąż odnotowujemy nowe ogniska grypy ptaków. Głównie dotyczą one większych ferm drobiu, ale także małe stada przyzagrodowe należy chronić przed wirusem
Tekst ukazał się w związku z umową o współpracy między Głównym Inspektoratem Weterynarii a „Tygodnikiem Poradnikiem Rolniczym”.
Zdjęcie główne: Pixabay
Zdjęcie w tekście: Dominika Stnacelewska
Zdjęcie główne: Pixabay
Zdjęcie w tekście: Dominika Stnacelewska
