Nadmierna rotacja samic powoduje, że struktura wiekowa stada jest niewłaściwa i pogarsza się efektywność rozroduDominika Stancelewska
StoryEditorŚwinie

Produkcja świń: Locha po szóstym miocie jest nieopłacalna

16.02.2025., 14:00h

Podstawą efektywnej produkcji w stadzie jest wymiana loch i wprowadzanie nowych loszek, jeśli chcemy utrzymać wyniki na wysokim poziomie. Zdaniem ekspertów pozostawianie starszych samic nie jest opłacalne, gdyż w kolejnych cyklach reprodukcyjnych liczba owulujących komórek jajowych ulega zazwyczaj zmniejszeniu i skuteczność zapłodnienia jest gorsza.

Dlaczego locha po 6 miocie nie jest już opłacalna dla rolnika?

W związku z wiekiem i mniejszą sprawnością organizmu loch wzrasta liczba prosiąt martwo urodzonych i większy jest wskaźnik poronień.

Średnia życiowa liczba miotów uzyskanych od lochy wynosi 6, choć wyniki w poszczególnych chlewniach są zróżnicowane. Duży odsetek wybrakowań zazwyczaj dotyczy samic po pierwszym i drugim porodzie, co oznacza, że zostają usunięte ze stada przed osiągnięciem optymalnej zdolności reprodukcyjnej. Najliczniejsze mioty uzyskuje się bowiem od loch w trzecim, czwartym i piątym cyklu reprodukcyjnym. Do zbyt wczesnego brakowania mogą przyczyniać się problemy zdrowotne, jak również słaba skuteczność inseminacji.

Nadmierna rotacja loch w stadzie też nie jest opłacalna dla hodowcy

Nadmierna rotacja samic powoduje, że struktura wiekowa stada jest niewłaściwa i pogarsza się efektywność rozrodu. W strukturze stada:

  • loszki powinny stanowić 17%,
  • pierwiastki – 16%,
  • lochy po drugim porodzie 15%,
  • maciory po trzecim wyproszeniu – 14%,
  • maciory po czwartym wyproszeniu – 13%,
  • maciory po piątym wyproszeniu – 11%,
  • a po szóstym – 8%.
  • Odsetek samic po siódmym porodzie nie może przekraczać 6%.

Posiadanie w stadzie jak największego odsetka loch między trzecim a szóstym cyklem rozrodczym decyduje o efektywności produkcji. Celem jest utrzymywanie możliwie niskiego odsetka młodych samic.

Najczęstsze przyczyny brakowania loch ze stada

Brakowanie loch może wynikać, oczywiście, z ich zaawansowanego wieku. Jeśli jednak do usuwania macior dochodzi wcześniej, może to być spowodowane problemami z zapłodnieniem, brakiem rui, niską plennością, kłopotami z gruczołem mlekowym i mlecznością. Przyczyną braku rui lub występowania cichej rui, co u świń zdarza się częściej, może być zbyt długi okres laktacji, a w przypadku dojrzewających loszek brak regularnego kontaktu z knurem.

Do eliminowania loch z powodu braku rui przyczyniają się błędy żywieniowe, w tym nieodpowiednie zbilansowanie oraz nieumiejętne dawkowanie paszy, przekarmianie i w konsekwencji zatuczanie loszek. Lochy o dużym potencjale genetycznym mają wzrastające zapotrzebowanie żywieniowe, dlatego program żywieniowy musi być wielofazowy. Nieprawidłowości w żywieniu zaburzają cykl rozrodczy i eliminują lochy z dalszego użytkowania.

Jeśli przypadki poronień przekroczą 2%, również wymaga to rozpoznania przyczyny i podjęcia działań. Wyniki wskazują, że wyraźny wzrost wskaźnika poronień występuje sezonowo, przede wszystkim w okresie od września do grudnia. W tym czasie rejestruje się zazwyczaj około 60–70% wszystkich strat związanych z tym problemem. Spowodowane jest to środowiskiem, w głównej mierze dużymi wahaniami temperatur w okresie jesieni oraz krótkim dniem świetlnym.

Nawet 70% brakowanych ze stada loch ma problemy z racicami

Częstą przyczyną wybrakowania macior są problemy z kończynami i poruszaniem się. Maciory, które cierpią na kulawiz­ny, mają znacznie gorsze wyniki produkcyjne. Zmniejsza się w wyniku tego liczba odsadzonych prosiąt, a te pochodzące od młodszych loch są słabsze.

Od 60 do 70% loch, które zostają wybrakowane, ma problemy z nogami, przy czym młodsze samice są w grupie zwiększonego ryzyka. Stąd konieczność zwrócenia większej uwagi na utrzymanie loszek, szczególnie na kojce z nowo grupowanymi samicami. Eksperci zalecają, aby przemieszczać loszki 1–3 dni przed lochami, najlepiej do stabilnej grupy, i zapewnić dużo miejsca do leżenia. Lochy powinny też otrzymać więcej paszy przez pierwsze 4–5 dni.

image
Nadmierna rotacja samic powoduje, że struktura wiekowa stada jest niewłaściwa i pogarsza się efektywność rozrodu
FOTO: Dominika Stancelewska

Maciory muszą być codziennie obserwowane w ruchu

Należy obejrzeć wszystkie kończyny, gdy locha stoi i chodzi, oraz tylne racice, gdy leży. Zmiany częściej występują na kończynach tylnych niż na przednich. Nie wolno kryć loch z kulawiznami.

Na wydłużenie okresu produkcyjności loch wpływa już etap odchowu i wprowadzenia do rozrodu. Loszki odznaczające się wysokimi przyrostami w okresie odchowu pobierają znacznie mniej paszy w okresie laktacji i częściej mają problemy z kończynami. Zbyt wczesne dopuszczenie loszek do rozrodu opóźnia ich wzrost i rozwój, utrudnia skuteczne pokrycie i ujemnie wpływa na użytkowanie w kolejnych latach.

Dominika Stancelewska

Warszawa
15°C
Częściowo słonecznie
wi_00
pt.
wi_00
15°C
5°C
sob.
wi_00
16°C
4°C
niedz.
wi_00
14°C
4°C
pon.
wi_00
11°C
5°C
wt.
wi_00
12°C
3°C
23. marzec 2025 13:43