Masa urodzeniowa prosiąt jest podstawowym czynnikiem wpływającym na ich przeżywalność, tempo wzrostu i wagę przy odsadzeniu. Średnia masa nowo narodzonych prosiąt powinna wynosić 1,3–1,5 kg. Wpływ ma na to zarówno rasa, jak i wiek lochy, poziom żywienia macior, szczególnie w ostatnim okresie ciąży. Negatywnie na masę urodzonych prosiąt wpływają wszelkie błędy w żywieniu loch (np. obecność mikotoksyn w paszy) oraz pogorszenie ich stanu zdrowotnego (obecność takich jednostek chorobowych, jak PRRS czy parwowiroza).
W niektórych miotach jedno lub więcej prosiąt charakteryzuje się niską masą ciała przy urodzeniu. Wówczas niezbędne jest wzmocnienie takich sztuk i dopilnowanie, aby pobierały dużo siary, a potem mleka. Dobre wyrównanie masy ciała prosiąt w miocie jest bardzo ważne, gdyż duże różnice powodują większe straty w odchowie. Pokarmem o wysokiej koncentracji składników odżywczych niezbędnych do prawidłowego wzrostu prosiąt jest siara, która dostarcza także immunoglobulin chroniących oseski przed działaniem bakterii i wirusów. Immunoglobuliny to przeciwciała, które są białkami odpowiedzialnymi za odporność w organizmie. Prosięta po urodzeniu mają bardzo słabo rozwinięty układ odpornościowy i praktycznie są w pełni zależne od ochrony, jaką dają przeciwciała zawarte w siarze matki. Aktywne substancje obecne w siarze zapewniają bierną odporność na patogeny obecne w środowisku. Przeciętnie ilość pobranej siary wynosi 200–500 g/prosię. Jej wydzielanie trwa od 12 do 48 godzin po porodzie. Później następuje stopniowa zmiana składu siary i po 6 godzinach stężenie immunoglobulin zmniejsza się o blisko 50%. Dlatego powinno się nadzorować porody i zadbać, by wszystkie prosięta miały możliwość pobrania dostatecznej ilości siary, dzięki której przekazane zostaną im gotowe przeciwciała.
Prosięta rodzą się z niewielkim zapasem żelaza, który już po 2–3 dniach zostaje wyczerpany. Niewystarczająca jest także zawartość żelaza w mleku lochy. Niedobór żelaza u prosiąt jest przyczyną anemii spowodowanej ograniczoną produkcją hemoglobiny potrzebnej do transportu tlenu. Przy czym im większe prosię, tym szybciej dostanie anemii, gdyż najszybciej zużywa hemoglobinę płodową. Dlatego konieczne jest podanie w 3. dniu życia preparatu żelazowego zawierającego 200 mg żelaza, co w pełni zapobiega anemii u prosiąt. Niedobory tego pierwiastka sprawiają, że prosięta wolniej rosną, są słabe i nieporadne. Mogą również wykazywać niechęć do ssania, przez co jeszcze bardziej tracą na masie ciała. Zwiększa się u nich skłonność do zapadania na infekcje, wynikająca z obniżenia odporności.
W sytuacji gdy miot jest wyrównany, ale ogólnie słaby, należy wszystkie prosięta wzmocnić pełnym składem witamin w celu poprawy ich metabolizmu. Jest to ważne, gdyż w przypadku równych prosiąt różnicowanie zacznie następować w związku z różną mlecznością danego strzyku i w efekcie różnego odżywienia prosiąt. Dostarczenie prosiętom składników krwiotwórczych, jak żelazo, miedź, mangan, kobalt, witamina E i B12, poprzez podanie specjalnych preparatów gwarantuje, że prosięta będą utrzymywały przez cały czas wysokie tempo wzrostu.
Jednym z możliwych sposobów zwiększenia przeżywalności prosiąt jest podanie specjalnego preparatu zawierającego w składzie immunoglobuliny i probiotyki oraz łatwo przyswajalne związki energetyczne. Dla prosiąt słabych oraz o niskiej masie ciała zaleca się dwukrotne podanie preparatu. Dostarczenie łatwo przyswajalnej energii oraz witamin i mikroelementów zwiększa żywotność prosiąt i wspomaga funkcje fizjologiczne. Zadaniem probiotyku jest wpływ na rozwój korzystnej mikroflory w układzie pokarmowym. Są to wyselekcjonowane żywe kultury bakterii podawane zwierzętom w celu uzyskania korzystnych efektów, wynikających z poprawy składu flory jelitowej. Wpływają pozytywnie na stan błony śluzowej jelit, przez co zmniejszają się możliwości przylegania szkodliwych bakterii. Wytwarzają też substancje, takie jak kwas mlekowy czy bakteriocyny wykazujące działanie przeciwbakteryjne.
Probiotyki wspomagają fizjologiczne funkcje układu pokarmowego związane z trawieniem i wchłanianiem oraz wzmacniają system immunologiczny.
Dominika Stancelewska
Pobranie siary
W niektórych miotach jedno lub więcej prosiąt charakteryzuje się niską masą ciała przy urodzeniu. Wówczas niezbędne jest wzmocnienie takich sztuk i dopilnowanie, aby pobierały dużo siary, a potem mleka. Dobre wyrównanie masy ciała prosiąt w miocie jest bardzo ważne, gdyż duże różnice powodują większe straty w odchowie. Pokarmem o wysokiej koncentracji składników odżywczych niezbędnych do prawidłowego wzrostu prosiąt jest siara, która dostarcza także immunoglobulin chroniących oseski przed działaniem bakterii i wirusów. Immunoglobuliny to przeciwciała, które są białkami odpowiedzialnymi za odporność w organizmie. Prosięta po urodzeniu mają bardzo słabo rozwinięty układ odpornościowy i praktycznie są w pełni zależne od ochrony, jaką dają przeciwciała zawarte w siarze matki. Aktywne substancje obecne w siarze zapewniają bierną odporność na patogeny obecne w środowisku. Przeciętnie ilość pobranej siary wynosi 200–500 g/prosię. Jej wydzielanie trwa od 12 do 48 godzin po porodzie. Później następuje stopniowa zmiana składu siary i po 6 godzinach stężenie immunoglobulin zmniejsza się o blisko 50%. Dlatego powinno się nadzorować porody i zadbać, by wszystkie prosięta miały możliwość pobrania dostatecznej ilości siary, dzięki której przekazane zostaną im gotowe przeciwciała.
Równie ważna jak liczebność miotu jest masa ciała prosiąt
Anemia niedoborowa
Prosięta rodzą się z niewielkim zapasem żelaza, który już po 2–3 dniach zostaje wyczerpany. Niewystarczająca jest także zawartość żelaza w mleku lochy. Niedobór żelaza u prosiąt jest przyczyną anemii spowodowanej ograniczoną produkcją hemoglobiny potrzebnej do transportu tlenu. Przy czym im większe prosię, tym szybciej dostanie anemii, gdyż najszybciej zużywa hemoglobinę płodową. Dlatego konieczne jest podanie w 3. dniu życia preparatu żelazowego zawierającego 200 mg żelaza, co w pełni zapobiega anemii u prosiąt. Niedobory tego pierwiastka sprawiają, że prosięta wolniej rosną, są słabe i nieporadne. Mogą również wykazywać niechęć do ssania, przez co jeszcze bardziej tracą na masie ciała. Zwiększa się u nich skłonność do zapadania na infekcje, wynikająca z obniżenia odporności.
- Masa ciała prosiąt
Przeżywalność prosiąt o masie ciała poniżej 1 kg jest niska, a straty w odchowie wynoszą wówczas nawet 40%. Prosięta o niskiej masie ciała przy urodzeniu charakteryzują się także słabym tempem wzrostu w okresie do odsadzenia oraz po odsadzeniu. W badaniach wykazano, że prosięta, które przy urodzeniu mają wysoką masą ciała (> 1,8 kg), odznaczają się prawie o 1,5 kg wyższą masą ciała w dniu odsadzenia aniżeli prosięta o masie ciała przy urodzeniu poniżej 1 kg.
W sytuacji gdy miot jest wyrównany, ale ogólnie słaby, należy wszystkie prosięta wzmocnić pełnym składem witamin w celu poprawy ich metabolizmu. Jest to ważne, gdyż w przypadku równych prosiąt różnicowanie zacznie następować w związku z różną mlecznością danego strzyku i w efekcie różnego odżywienia prosiąt. Dostarczenie prosiętom składników krwiotwórczych, jak żelazo, miedź, mangan, kobalt, witamina E i B12, poprzez podanie specjalnych preparatów gwarantuje, że prosięta będą utrzymywały przez cały czas wysokie tempo wzrostu.
Jednym z możliwych sposobów zwiększenia przeżywalności prosiąt jest podanie specjalnego preparatu zawierającego w składzie immunoglobuliny i probiotyki oraz łatwo przyswajalne związki energetyczne. Dla prosiąt słabych oraz o niskiej masie ciała zaleca się dwukrotne podanie preparatu. Dostarczenie łatwo przyswajalnej energii oraz witamin i mikroelementów zwiększa żywotność prosiąt i wspomaga funkcje fizjologiczne. Zadaniem probiotyku jest wpływ na rozwój korzystnej mikroflory w układzie pokarmowym. Są to wyselekcjonowane żywe kultury bakterii podawane zwierzętom w celu uzyskania korzystnych efektów, wynikających z poprawy składu flory jelitowej. Wpływają pozytywnie na stan błony śluzowej jelit, przez co zmniejszają się możliwości przylegania szkodliwych bakterii. Wytwarzają też substancje, takie jak kwas mlekowy czy bakteriocyny wykazujące działanie przeciwbakteryjne.
Probiotyki wspomagają fizjologiczne funkcje układu pokarmowego związane z trawieniem i wchłanianiem oraz wzmacniają system immunologiczny.
Dominika Stancelewska
