W utrzymaniu macior zalecane jest, by zgromadzone przez nie rezerwy tłuszczowe pozwalały na zachowanie dobrej kondycji po odsadzeniu prosiąt. Aby tak się stało, lochy muszą pobierać w czasie laktacji dużo dobrze zbilansowanej paszy. Występujący w praktyce problem obniżonej wielkości drugiego miotu u macior jest spowodowany między innymi niedostateczną podażą aminokwasów (w tym głównie lizyny) w okresie laktacji. Poniżej pewnego stanu kondycyjnego lochy nie są w stanie wykazać swojego potencjału rozrodczego w zakresie wielkości miotu. Najczęściej obserwujemy takie przypadki u loch pierwiastek odznaczających się dużą mlecznością, których kondycja pod koniec laktacji jest niezadowalająca.
Lochy po porodzie wykorzystują rezerwy własnego organizmu do produkcji mleka, co prowadzi do nadmiernego ubytku masy ciała
W okresie laktacji ubytek masy ciała loch wynoszący 10–20 kg, jest normalnym procesem mobilizacji własnych rezerw energetyczno-białkowych na potrzeby wynikające z intensywnej produkcji mleka. Jednak nadmierny ubytek masy ciała przekraczający 10% jest niepożądany, gdyż przyczynia się do wydłużenia okresu od odsadzenia prosiąt do pokrycia. Ubytek masy ciała ma miejsce wtedy, gdy lochy nie są w stanie pobrać odpowiedniej ilości składników pokarmowych w paszy.
Utrata masy ciała
Zbyt duży ubytek masy ciała może spowodować problemy w późniejszym użytkowaniu rozpłodowym macior. Zarówno niedobór energii i białka, jak też ich nadmiar, nie służą utrzymaniu optymalnej kondycji loch. Zapotrzebowanie loch karmiących na energię i aminokwasy zależne jest od kolejnej ciąży (masy ciała loch) oraz mleczności lochy i wynikającego z tego dziennego przyrostu masy całego miotu. Wzrost zapotrzebowania na energię jest najbardziej zależny od liczby karmionych prosiąt, a więc mleczności loch, aniżeli od potrzeb bytowych uwarunkowanych rosnącą masą ciała. Zapotrzebowanie na główne aminokwasy egzogenne jest prawie o 50% wyższe, jeżeli locha karmi 14 prosiąt w porównaniu do lochy karmiącej 10 prosiąt.
U lochy karmiącej liczny miot ilość pobieranej paszy, jak też jej wartość pokarmowa, wpływają na kondycję lochy oraz masę odsadzanych prosiąt. Dlatego w programach żywieniowych przeznaczonych dla loch o wysokiej płodności preferowane są wysokie zawartości składników pokarmowych.
- zmniejszona produkcja mleka,
- niska masa ciała odsadzanych prosiąt,
- istotne zmniejszenie masy ciała loch,
- nadmierna utrata rezerw białkowo-tłuszczowych,
- zaburzenia w gospodarce mineralnej,
- osłabienie kości,
- wydłużenie okresu od odsadzenia do pokrycia,
- zmniejszenie wydajności rozpłodowej w kolejnych miotach.
Trudne żywienie loch
Według norm niemieckich mieszanka dla loch karmiących powinna w 1 kg zawierać 13–13,4 MJ energii metabolicznej, natomiast mieszanki dla tej grupy loch produkowane w Danii są jeszcze bardziej energetyczne, gdyż zawierają od 13,5 do 14 MJ EM w 1 kg.
Locha w laktacji potrzebuje bardzo dobrze zbilansowanej dawki pokarmowej, która pozwoli na wyprodukowanie odpowiedniej ilości mleka dla prosiąt
W sytuacjach, kiedy apetyt loch jest znacznie ograniczony, w celu zwiększenia ilości pobieranych składników paszy, można:
- zwiększyć koncentrację składników pokarmowych w mieszance,
- podawać paszę 3–4 razy dziennie lub po pierwszym tygodniu laktacji wprowadzić żywienie do woli,
- zwiększyć poziom włókna w mieszance stosowanej w okresie ciąży, gdyż lochy prośne żywione mieszanką zawierającą wysoki poziom włókna pobierają istotnie więcej paszy w okresie laktacji,
- stosować dodatki do paszy wpływające na apetyt loch (zioła, olejki eteryczne, dodatki smakowo-zapachowe).
Dominika Stancelewska
