Najpierw 5 przypadków potwierdzono 5 grudnia, a następnie 8 grudnia poinformowano aż o 45 przypadkach ASF u dzików. 14 grudnia były kolejne 42 przypadki afrykańskiego pomoru świń u dzików. W sumie na terenie Polski potwierdzono do tej pory 748 przypadków tej choroby u dzików.
Nie trzeba było więc długo czekać na decyzję Komisji Europejskiej dotyczącą zmiany stref ASF w Polsce. Największe zmiany to włączenie do strefy czerwonej obszaru Warszawy i okolicznych powiatów. W myśl Decyzji Wykonawczej Komisji Europejskiej do strefy czerwonej, czyli obszaru objętego ograniczeniami, włączone zostają:
- gmina Brochów (pow. sochaczewski),
- gminy Czosnów, Leocin, a także część miasta Nowy Dwór Mazowiecki, znajdująca się w międzyrzeczu Narwi i Wisły (pow. nowodworski),
- cały obszar powiatu warszawskiego zachodniego,
- gminy Jabłonna, Nieporęt, Wieliszew i Legionowo (pow. legionowski),
- gminy Konstancin-Jeziorna, Piaseczno, a także część gminy Góra Kalwaria położona na północ od drogi krajowej nr 79,
- część powiatu miejskiego Warszawa, położona na zachód od linii wyznaczonej przez Kanał Żerański, i przedłużonej w kierunku południowym wzdłuż linii Wisły.
Wokół wymienionych obszarów utworzono także obszar ochronny (strefę żółtą).
Nie tylko Warszawa
Do innych ważniejszych zmian w zasięgu stref ASF zaliczyć należy także objęcie obszarem ochronnym w związku z wykryciem wirusa u padłych dzików terenu gmin Górowo Iławieckie (wraz z miastem) oraz Bartoszyce (wraz z miastem) w powiecie bartoszyckim (woj. warmińsko-mazurskie). Decyzja ta wiąże się z obecnością przypadków pomoru tuż za granicą między Polską a Obwodem Kaliningradzkim. Z kolei Gminy Kalinowo i Prostki w powiecie ełckim (woj. warmińsko-mazurskie) zostały uznane za obszar z ograniczeniami. Komisja Europejska nałożyła te ograniczenia w związku z wykryciem pod koniec listopada wirusa afrykańskiego pomoru świń u padłych dzików w gminie Kalinowo.
Oznacza to, że świnie opuszczające gospodarstwa będą musiały być poddawane badaniom w kierunku wirusa ASF, a producenci trzody chlewnej muszą przestrzegać zasad bioasekuracji. W gminie Kalinowo i Prostki będą prowadzone kontrole, które mają to zweryfikować. Producenci ci, podobnie jak pozostali z terenów objętych afrykańskim pomorem świń, mogą ubiegać się o nieoprocentowaną pożyczkę na spłatę zobowiązań cywilnoprawnych. Do kwoty zobowiązań cywilnoprawnych nie wlicza się odsetek. Ponadto, przeznaczenie pożyczki nie obejmuje zobowiązań na rzecz budżetu środków europejskich. Rolnik może pożyczyć od 50 tys. zł do 1 mln zł na siedzibę stada, zależnie od liczby utrzymywanych świń średniorocznie w 2016 roku w danym stadzie. Pożyczkę można zaciągnąć maksymalnie na 10 lat. Wnioski przyjmują biura powiatowe Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.
Dodatkowo Ministerstwo Środowiska przeznaczyło 5 milionów złotych na wsparcie kół łowieckich, które kontrolują populację dzików. Środki te będą pochodzić z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Działania skoncentrują się na zapewnieniu odpowiednich warunków do bezpiecznego przechowywania tusz dzików, które będą badane na obecność wirusa. Najważniejszą sprawą jest oczywiście depopulacja dzików, która musi być prowadzona systematycznie. Ale nie mniej ważną rzeczą jest zintensyfikowanie poszukiwania padłych dzików, bo one są źródłem zakażenia. Konieczne jest więc przebadanie jak największej ich liczby. Tusze zwierząt muszą być magazynowanie w chłodniach do czasu uzyskania wyników badań. Dofinansowaniem objętych zostanie od 200 do 250 chłodni w około 120 lokalizacjach, w których istnieje ryzyko wystąpienia wirusa ASF. Wsparcie ma formę dotacji do 100% kosztów kwalifikowanych.
ASF atakuje w Rosji
Epidemia ASF dotarła do największego producenta świń w Rosji. W ubiegłym tygodniu Miratorg odnotował pojawienie się ogniska ASF w rejonie Biełogrodu w Centralnym Federalnym Dystrykcie Rosji. W regionie Biełogrodu produkowane jest około 20% świń w Rosji. Prócz ferm Miratorgu są tam również chlewnie innych dużych producentów trzody chlewnej. W Centralnym Federalnym Dystrykcie w styczniu br. zlokalizowane było 55,7% rosyjskiej produkcji tuczników. Pierwsze ognisko ASF pojawiło się w Rosji w 2007 roku. W 2017 roku stwierdzono 103 ogniska i 33 przypadki ASF u dzików.
Jednocześnie 5 grudnia rosyjska służba weterynaryjna poinformowała Komisję Europejską, że zezwala na dostawy do Federacji Rosyjskiej żywych świń, produktów pochodzących z uboju świń, mięsa wieprzowego i produktów zawierających mięso wieprzowe z całego terytorium Unii Europejskiej, z wyjątkiem Sardynii i terytoriów administracyjnych państw członkowskich dotkniętych ASF (w przypadku Polski wyłączone zostały województwa warmińsko-mazurskie, lubelskie, mazowieckie i podlaskie). Dodatkowo w przypadku produktów wieprzowych poddanych obróbce gwarantującej zniszczenie wirusa zostały one dopuszczone do eksportu z całego terytorium Unii Europejskiej. Utrzymany został czasowy zakaz tranzytu żywych świń przeznaczonych dla odbiorców w Federacji Rosyjskiej przez terytoria administracyjne dotknięte ASF.
Dominika Stancelewska
